تحليل سه‌بعدي شاخص اقليم گردشگري در گستره ايران

در اين مطالعه مقادير شاخص اقليم گردشگري، در گستره ايران، مشتمل بر شبكه اي از 153 ايستگاه سينوپتيك براي ماه هاي مختلف محاسبه شده است. سپس توزيع ماهانه شاخص براي هر ايستگاه بر اساس يكي از دسته هاي شش گانه ضعيف، بهينه، اوج تابستاني، اوج زمستاني، اوج فصل خشك و دو اوجي تعيين گرديد. به منظور بررسي وجود قانونمندي فضايي بين شاخص اقليم آسايش، عرض ها و طول هاي جغرافيايي و همچنين ارتفاعات مناطق مختلف، از مدل هاي رگرسيون خطي و غيرخطي چند متغيره براي هرماه به تفكيك استفاده گرديد. جهت صحت سنجي مدل ها از آزمون هاي تي، F و آماره هاي جذر ميانگين مربعات خطا، ميانگين خطا، ميانگين نسبي خطاي مطلق و ضريب تبيين استفاده شد. نتايج نشان داد كه در ماه آوريل، سطح معني داري احتمال آزمون t براي متغير عرض جغرافيايي از 0/05 بيشتر بوده است. همچنين مشخص گرديد اين متغير نمي تواند در سطح 0/05 سبب ايجاد معني داري در مقدار آماره F شود و ضريب تبيين مدل را كاهش مي دهد لذا ضرورتي براي وجود اين متغير در مدل سه بعدي براي اين ماه وجود نداشته و از مدل حذف مي شود. اما در ماه هاي ژانويه، فوريه، مارس، مي، نوامبر و دسامبر هر سه متغير آستانه هاي ورودي به مدل را دارا بوده اند. در ماه هايي كه شاخص فقط با دو متغير رابطه رگرسيون برقرار نموده است، به منظور ايجاد مدلي با دقت بالاتر، مدل هاي سه متغيره غيرخطي برازش داده شده است. نتايج نشان داد كه مقادير خطاي استاندارد برآورد پارامترهاي مدل هاي نهايي به جز در ماه هاي فوريه و دسامبر، بالا مي باشد. درنهايت مدل هاي خطي و غيرخطي سه بعدي مناسب براي برآورد شاخص اقليم گردشگري در ماه هاي مختلف بر گستره ايران ارائه گرديده است.