ارزيابي فعاليت‌هاي زمين ساختي حوضه‌هاي آبريز دامنه جنوب غرب ارتفاعات سبلان با استفاده از اختصاصات ژئومورفولوژيك

ارزيابي فعاليت هاي تكتونيكي، در زمره موضوعات مورد علاقه محققين علوم زمين، به ويژه دانش ژئومورفولوژي تكتونيك است. در اين راستا، روشهاي متفاوتي توسط پژوهشگران مختلف، به كار رفته است. اين روش ها، همواره رو به توسعه بوده و طيف وسيعي از روش هاي ژئومورفومتري، تا روش هاي مبتني بر استفاده از داده هاي دورسنجي و مدل رقومي ارتفاع را دربرمي گيرند. در اين پژوهش، از روش هاي دورسنجي، مدل رقومي ارتفاع وشاخص هاي ژئومورفيك درقالب الحاقيه TecDem بر پايه نرم افزار متلب جهت ارزيابي فعاليتهاي زمين ساختي حوضه هاي جنوب غرب ارتفاعات سبلان استفاده شده است. براي تعيين محدوده حوضه هاي آبريز، از الحاقيه ArcHydro برپايه مدل رقومي ارتفاع، بهره برده شده است. مولفه هاي فرورفتگي(Ѳ)، چولگي، شيب، نقشه همپايه، نيمرخ هاي توزيع شيب و رگرسيون لگاريتمي آبراهه ها با استفاده از مدل رقومي ارتفاع، استخراج و با استفاده از مدل نيروي جريان، ميزان بالاآمدگي تكتونيكي حوضه ها محاسبه گرديد. با به كارگيري مولفه هاي مورفومتري حاصل از مدل رقومي ارتفاع و شاخص هاي ژئومورفيك تقارن توپوگرافي عرضي حوضه،گراديان طولي رودخانه و انتگرال هيپسومتري در قالب الگوي TecDem، فعاليت هاي زمين ساختي منطقه ارزيابي گرديد. نتايج حاصل از بررسي مولفه هاي استخراج شده نظير توزيع شيب و رگرسيون لگاريتمي آبراهه ها، مقادير چولگي، انتگرال هيپسومتري، نقشه همپايه، نقاط عطف و تغييرشيب و نرخ بالاآمدگي، بيانگر وجود تكتونيك فعال درحوضه هاي مورد مطالعه است. به نحوي كه نرخ بالاآمدگي تكتونيكي منطقه 33/. تا 51/. ميليمتر در سال بوده و پايين بودن مقادير شاخص هاي فرو رفتگي(24/.تا45/.) و بالابودن مقادير شاخص حداكثر شيب (6/80 تا2/132درصد) دلالت بر وجود فعاليت هاي بالاي تكتونيكي منطقه است. برهمين اساس، نتايج حاصل از بررسي هاي ميداني و شواهد مورفوتكتونيكي نظير وجود دره هاي خطي و پرتگاه خط گسلي معكوس در حوضه تاجيار و آغميون، پشته هاي مسدود كننده در امتداد آبراهه هاي آغميون و تاجيار، جابه جايي راس مخروط افكنه ها وآبراهه هاي منطقه ناشي از فعاليت گسل دامنه جنوب غرب سبلان، وجود تكتونيك فعال و كارايي مناسب الگوي TecDem را در ارزيابي فعاليت زمين ساختي منطقه مورد مطالعه به اثبات مي رساند.