بررسي اهداف و انديشه‌هاي رهبران اسلام‌گرا در تركيه نوين

تركيه نوين (جمهوري تركيه) در سال 1923 ميلادي توسط مصطفي كمال آتاتورك تأسيس مي شود. بعد از تأسيس دولت تركيه (جمهوري نوين تركيه) در سال 1923، كمال آتاتورك تمام كوشش خود را به كار مي گيرد تا اسلام را به عنوان يك دين حداقلي به حوزه خصوصي فرو كاهد و جامعه را با سرعت هرچه بيشتر در جهت هماهنگي با اقتضائات مدرنيته در دوران معاصر هدايت كند؛ اما بعد از مرگ مصطفي كمال آتاتورك، آشكار مي گردد كه تمام فعاليت ها و برنامه ريزي هاي او براي قطع ارتباط تركيه با گذشته عثماني اش (كه نماينده جهان اسلام محسوب مي شده) و كاستن از نفوذ آموزه هاي اسلامي چندان كارآمد نبوده و اسلام همچنان مانند گذشته نقشي اساسي و مهم در شكل دهي هويت اسلاميتركي بر عهده دارد. بنابراين پرسش اصلي پژوهش اين است كه پيشگامان و پرچم داران اسلام در تركيه نوين چه كساني هستند و چه اهدافي را دنبال مي نمايند؟ يافته هاي حاصل از پژوهش تصريح مي كنند كه دو نحله اسلام سياسي به رهبري نجم الدين اربكان و اسلام اجتماعي به رهبري فتح الله گولن در تركيه به فعاليت مشغول هستند كه نه تنها در اهداف و آرمان ها بلكه در راهبردها نيز با يكديگر تفاوت هاي قابل مداقه اي دارند؛ به گونه اي كه اربكان براي رشد اسلام گرايان دست به ترسيم آرمان شهر و جهاد در راستاي وصول به آن مي زند و مي خواهد با اتحاد مسلمانان و استعمار ستيزي اهداف خود را پياده كند؛ درحالي كه گولن ترجيح مي دهد با فعاليت هاي آموزشي، تبليغي و دست زدن به فعاليت هاي اقتصادي اهداف خود را عملي نمايد كه البته در اين راه بر ناسيونالسم ترك تاكيد ويژه اي دارد.