تحليل رفتار اعضاي اوپك در اعلام ذخائر نفتي: مطالعه موردي ايران

انتظارات، نقش مهمي را در نوسانات قيمت نفت خام برعهده دارد و به نظر مي رسد كه عامل عمده و اساسي در تغييرات رفتار عرضه و نهايتا تغييرات رفتار واقعي قيمت نفت بوده است. با شناخت عوامل موثر بر اين انتظارات، مي توان نبض بازار نفت و امكانات مختلف آن را، به صورتي پايدار و مستمر در دست داشت. يكي از مهم ترين عواملي كه مي تواند بر سطح انتظاري قيمت ها در آينده تاثير بگذارد، حجم ذخائر نفتي موجود و به ويژه حجم نفت در اختيار كشورهاي عضو اوپك و محدود بودن حجم ذخائر قابل بازيافت نفت مي باشد. اهميت حجم ذخائر نفتي براي هريك از كشورهاي عضو اوپك علاوه بر اعتبار در اختيار داشتن حجم بالاتري از ذخائر نفت نسبت به ديگران، كسب سهم بالاتري از كل توليد اوپك است، به اين ترتيب كه پس از تدوين سيستم سهميه بندي توليد كشورهاي عضو اوپك در ابتداي دهه 1980، حجم ذخائر به عنوان يكي از معيارهاي تعيين سهميه مشخص شد و پس از آن بود كه مسابقه اعلان افزايش حجم ذخائر ميان اعضا شروع شد. مقاله حاضر تلاش كرده تا با بررسي تحولات حجم ذخائر نفتي ايران از طريق بررسي ميزان تاثيرگذاري اين اطلاعات بر توليد نفت كشور، نسبت به معتبر بودن اين اعلام ها، اظهارنظر كند، زيرا اين اعتقاد وجود دارد كه اعلام بيش از اندازه حجم ذخائر، باعث اغتشاش در بازار خواهد بود به اين دليل كه اين اطلاعات، مبنائي براي تداوم پيش بيني عرضه آتي نفت در بازارهاي جهان است.‬‬ برمبناي نتايج مقاله حاضر كه بر مبناي داده هاي فصلي دوره 1980 تا 2013 و در چارچوب مدل ماركف سوئيچينگ انجام شده، عملا ارتباطي ميان افزايش حجم ذخائر و تغيير توليد نفت خام ايران به عنوان يكي از اعضاي اوپك وجود ندارد كه به نظر مي رسد اعلام بيش از اندازه واقعي حجم ذخائر نفت، عملا ناشي از رقابت پنهان ميان اعضا در كسب جايگاه بالاتر در سازمان و نيز بدست آوردن سهميه بيشتر توليد از اين سازمان است.