كاربست نظريه جامعه شناسي تاريخي اسكاچپول برآثار حضور امام رضا (ع) در ايران

Pragmatics of Skocpol theory of historical sociology on the effects of Imam Reza's presence in Iran

اين پژوهش با هدف تبيين تأثيرات سياسي، اجتماعي و فرهنگي حضور امام رضا (ع) در ايران انجام گرفته است. تهجير امام رضا (ع) به ايران و حضور روشنگرانه و نوانديشانه ديني ايشان عليرغم فضاي سراسر خفقان و بسته دوران مأمون به رشد و گسترش حوزه‌هاي نوگرايي ديني و عقلانيت وبري در جدل‌هاي علمي معتزله و اشاعره انجاميد. انبساط فضاي فكري ايجاد شده در پرتو نظريه جامعه‌شناسي تاريخي اسكاچپول، مبتني بر كنش‌هاي معني‌دار و هدف‌مند و بسترهاي ساختي، پرسش بنيادين اين پژوهش مي‌باشد. اين پژوهش برآن است تا با روش كيفي از نوع جامعه‌شناسي تاريخي، آثار حضور امام رضا (ع) در ايران را تبيين كند. تكنيك گردآوري داده‌هاي اين پژوهش اسنادي و كتابخانه‌اي است. در اين پژوهش با رويكرد روش‌شناسي تاريخي چنين استنباط مي‌شود كه آثار فكرت‌هاي نرم‌گرايانه امام رضا (ع) در مواجهه با پرسشگران، مخالفان و معاندان سبب برون رفت انجمادگرايي در جامعه شده و ظهور كنش‌هاي معني‌دار اجتماعي اسكاچپولي را به ارمغان آورده است

This study was conducted with the aim of explaining the political, social and cultural effects of the presence of Imam Reza in Iran. Displacement of Imam Reza to Iran and his enlightened and innovative religious presence, despite the terrible and closed environment of the Ma'mun era, led to the growth and expansion of the fields of religious modernity and Weber's rationality in the scientific debates of Mutazilites and Asharites. The expansion of the intellectual space created in the light of Skocpoltheory of historical sociology, based on meaningful and purposeful actions and constructive contexts, is the fundamental question of this research. This study aims to explain the effects of Imam Reza's presence in Iran with a qualitative method of historical sociology. The data collection technique of this research is documentary and library. In this study, with the approach of the historical methodology, it is understood that the effects of Imam Reza's soft-spoken thoughts in the face of questioners, opponents and opponents have led to the exit from ossification in society and it has led to the emergence of significant social actions in Skocpol's.