بررسي «چين» در داستان غنايي وامق و عذراي لامعي و ظهير كرماني وجمشيد و خورشيد سلمان ساوجي

China in Vamegh and Azra and Khorshid by Salman

ادبيات تطبيقي به كشف روابط فرهنگي بين ملت ها و درك تحولات ادبي كمك شاياني مي كند. اين گرايش ادبي در برقراري صلح و دوستي بين ملل موثر است. مقاله حاضر براي نيل به اين هدف مي كوشد تا با روش توصيفي- تحليلي به بررسي چين در داستان غنايي جمشيد و خورشيد و وامق و عذرا بپردازد. در منظومه غنايي جمشيد و خورشيد(763 ه.ق)، قهرمان اصلي داستان، خورشيد، تنها فرزند شاپور چين، به دنبال روياي ماهروي، عازم سفر مخاطره آميز مي شود. او در پايان اين سفر اسطوره اي است كه به مرتبه انسان كامل واصل دست مي يابد. در داستان وامق و عذراي لامعي، وامق پسرخاقان چين است و طبيعتا «چين» نقش چشمگيرتري نسبت به وامق و عذراي ظهير كرماني دارد. در داستان ظهير، سفر به چين و عشق يكي از شخصيت هاي فرعي داستان به يكي از ماهرويان چيني است كه اهميت دارد و حوادث اصلي داستان را رقم مي زند. عشق دراين چهار داستان، هدفي عالي تر را دنبال مي كند و نتايج بزرگ و مهمي را براي عاشق به ارمغان مي آورد. هدف غايي درچهار داستان غنايي مورد بحث تنها بيان يك ماجراي عاشقانه نيست، بلكه بيانگر وصول به مدارج كمال، طرح عواطف انساني، مسايل رواني و درنهايت ايجاد التذاذ ادبي است. چين از روزگاران گذشته تاثيرات ژرفي برعرفان و ادب فارسي داشته است و در داستان جمشيد و خورشيد و هم در وامق و عذرا، نماد صورت و موطن زيبارويان و نگاره هاست.

Comparative literature attempts to discover the cultural relationships among nations and literary evolutions. This literary orientation is effective in establishing peache and friendship among nations. The main objective of this study is to investigate China through a descriptive-analytical approach in lyrical stories of “Jamshid and Khorshid” and “Vamegh and Azra”. In lyrical story of Jamshid and Khorshid (763 AH) the protagonist of this story, i.e. Khorshid is the only child of Chian’s Shapoor and commences on a risky journey in order to reach the moon. At the end of this mytical journey, he reaches the postion of Complete Man. In “Vamegh and Azra” by Lame’ei, Vamegh is the son of Chinese king and normally China is more prominent in this story as compard to Vamegh and Azra by Zahir Kermani. In Zahir’s story, travelling to China and Love is one of the subordinate characters to one of the Chinese beauties which is important and forms the main events of the story. In these four stories, love seeks a higher objective and provides the lover with much bigger and more significant achievements. The final objective in these four lyrical stories is not a narration of a lyrical story, but is a narration of achieving completion, expressing human affects, mental issues and finally creation of literary joy. China had a vast impact on Persian literature and Mystics from old times and in both stories, i.e. “Jamshid and Khorshid” and “Vamegh and Azra”, China is the symbol of land of motifs and beauties.