تعيين دماهاي كاردينال جوانه‌زني بذر دو ژنوتيپ عدس (Lens culinaris Medik) تحت تأثير پرايمينگ‌هاي مختلف

به‌منظور تعيين دماهاي كاردينال در پرايمينگ مختلف بذر دو رقم عدس (رباط و كالپوش) دماهاي ثابت 0، 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه‌سانتي‌گراد به‌صورت آزمايشي فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار انجام شد. تيمار‌هاي پرايمينگ شامل: شاهد (عدم‌پرايمينگ)، جيبرليك‌اسيد (C19H22O6) 100 ميلي‌گرم در ليتر، نيترات‌پتاسيم (KNO3) 500 ميلي‌گرم در ليتر، سولفات‌روي (ZnSO4) 100 ميلي‌گرم در ليتر، محلول آبنوش بذر دايان چهار ميلي‌ليتر در ليتر و هيدروپرايمينگ بودند. درصد جوانه‌زني ‌تجمعي و نرخ 50 درصد جوانه‌زني و نمودارهاي دماهاي كاردينال جوانه‌زني بذور براساس سه مدل رگرسيوني دو‌تكه‌اي، چند‌جمله‌اي‌ درجه‌‌دوم و دندانه‌اي ترسيم شد. نتايج نشان داد كه درصد جوانه‌زني ‌تجمعي و نرخ 50 درصد جوانه‌زني تحت تاثير معني‌دار پرايمينگ، رقم، زمان پرايمينگ، پرايمينگ در رقم و پرايمينگ در زمان قرار گرفت. بيشترين درصد جوانه‌زني ‌تجمعي در برهمكنش رقم رباط در دماي 10 درجه‌سانتي‌گراد حاصل شد. بيشترين نرخ 50 درصد جوانه‌زني در برهمكنش رقم كالپوش و جيبرليك‌اسيد به‌دست آمد. در بين مدل‌‌ها، مدل دندانه‌اي از ضريب همبستگي بالاتري در تيمارهاي پرايمينگ برخوردار بود. طبق اين مدل دماي پايه، دماي مطلوب تحتاني، مطلوب فوقاني و بيشينه براي رقم رباط به ترتيب 0.46، 23.82، 30.50 و 36.98 و براي رقم كالپوش 1.44، 23.46، 30.30 و 36.87 درجه‌سانتي‌گراد بود. به‌طور‌كلي مي‌توان عنوان كرد كه رقم رباط نسبت به رقم كالپوش سرمادوست‌‌تر و از دما‌ي پايه‌ي پايين‌تر و رقم رباط از بنيه بذر بالاتر برخوردار است. درنهايت تركيب‌هاي مختلف پرايمينگ توانستند دماهاي كاردينال هر دو رقم را كاهش داده و باعث افزايش توانايي جوانه‌زني آن‌ها در دماهاي پايين‌تر شوند.