اثر تيمارهاي رفع خواب بر بذر گونه كهورك (Prosopis farcta) جمع‌آوري شده از اكوسيستم هاي بياباني و جنگل‌كاري سمنان

كهورك يا جغجغه(Prosopis farcta) درختچه اي مقاوم به شوري و خشكي، و داراي ويژگي تثبيت نيتروژن است كه با ساختار گسترده ريشه خود به حفاظت خاك و كنترل بيابان كمك مي كند. لذا شناخت بيولوژي اين گونه به منظور استفاده آن از در مناطق بياباني داراي اهميت است. اين مطالعه به بررسي زنده‌ماني و اثر تيمارهاي مختلف بر خصوصيات رويشي بذر اين گياه در دو رويشگاه صوفي‌آباد (درختچه‌زار بياباني) و سوكان(زير اشكوب جنگل‌كاري) از توابع شهرستان سمنان پرداخته است. ميزان رويش بذرهاي جمع‌آوري شده اين گونه از دو منطقه با اعمال 22 تيمارهاي مختلف مكانيكي (خراش‌دهي با كاغذ سنباده) و شيميايي(اسيد سولفوريك، اسيد نيتريك، سديم هيدروكسيد)هريك در سه بازه زماني 10، 20 و 30 دقيقه و نيز تيمار شاهد در شرايط گلخانه مورد بررسي قرار گرفت.هم‌چنين پارامترهاي سرعت رويش بذرها، ارتفاع و قطر يقه نونهال‌هاي روييده، مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بالاترين ميزان رويش بذرها و رشد نونهال‌ها در تيمار خراش‌‌دهي مكانيكي و سپس تيمار اسيد سولفوريك(98 درصد) 10 دقيقه مشاهده‌ شد. ميزان رويش در تيمار خراش دهي مكانيكي(كاغذ سنباده) در بذرهاي سوكان (71 درصد) به طور معني داري بيشتر از بذرهاي مبدا صوفي آباد(57 درصد)بود. در مورد تيمار اسيد سولفوريك افزايش مدت زمان اعمال تيمار (از مدت زمان 10 به 20 و 30 دقيقه( سبب كاهش رويش بذور شد (ماكزيمم درصد رويش در تيمار 10 دقيقه 53.4 درصد در مبدا سوكان و 28.7 درصد در مبدا صوفي‌آباد). ميزان رويش بذرهاي اكوسيستم جنگلي سوكان (53.4 درصد) تحت تيمارهاي خراش‌دهي (اسيد سولفوريك 10دقيقه)، به طور معني‌داري بيشتر از بذرهاي اكوسيستم بياباني صوفي‌آباد(28.7 درصد) بود. نتايج آزمون هدايت ‌الكتريكي نيز نشان‌ داد كه بذرهاي صوفي‌آباد از كيفيت پايين ‌تري برخوردار هستند. بدين صورت كه هدايت الكتريكي بذرهاي مبدا سوكان برابر 3.36 و مبدا صوفي‌آباد برابر 6.84 بدست آمد.