پتروژنز و جايگاه تكتونيكي باتوليت بزمان، جنوب شرق ايران

باتوليت بزمان در جنوب شرق ايران و در حاشيۀ جنوبي بلوك لوت قرار دارد. اين مجموعه نفوذي با طيف سنگ شناسي آلكالي گرانيت، گرانيتوئيد حدواسط (كوارتزمونزونيتكوارتزمونزوديوريتگرانوديوريت) و گابرو همراه با دايك هاي لوكوكرات (آپليتي) در درون سنگ هاي رسوبي پالئوزوئيك بالايي نفوذ كرده و سبب ايجاد هالۀ دگرگوني در سنگ هاي پيرامون شده است. نسبت A/NK 1 و 1 A/CNKنشان دهندۀ ماهيت متاآلومينوس گرانيتوئيدهاست. نسبت هاي اوليه 87Sr/86Sr نمونه هاي بزمان (0.706 ) است كه نشان دهندۀ خاستگاه ماگمايي نوع I است. از طرفي خصوصيات ژئوشيميايي و كاني شناسي نيز نشان گر تيپ I باتوليت بزمان است. در نمودارهاي هاركر روند تغييرات عناصر اصلي و فرعي با حصول گرانيتوئيدها از طريق فرايند تفريق ماگمايي از گابروها سازگاري نداشته كه اين مسئله با آرايش الگوهاي نمودارهاي عنكبوتي و عناصر نادر خاكي نرمال شده نيز تأييد مي شود. در نمودارهاي چند عنصري نرمال شده، عناصر ليتوفيل بزرگ يون(LILE) مانند Rb و K آنومالي مثبت داشته در حالي كه عناصر با قدرت ميدان بالا(HFSE) مانند Ti، Nbو Ta داراي آنومالي منفي هستند. با توجه به ژئوشيمي عناصر اصلي، مانند نسبت كم (Na2O+K2O)/(MgO+FeO+TiO2)، K2O/Na2O و /(MgO+FeO+TiO2) Al2O3 و نيز مقادير زياد CaO/Al2O3 و CaO+FeO+MgO+TiO2، گرانيتوئيدهاي حدواسط منطقه شباهت زيادي به مذاب هاي بخشي حاصل از يك منشأ آمفيبوليتي/ متابازالتي دارند. به علاوه مدل سازي عناصر كمياب نيز نشان مي دهد گرانيتوئيدهاي حدواسط منطقه مي تواند از ذوب بخشي دهيدراسيون بين ۱۰ تا ۳۰ درصد از يك منشأ آمفيبوليتي و با حضور مجموعه كاني هاي رستيتي پلاژيوكلاز، كلينوپيروكسن، ارتوپيروكسن و اكسيدهاي آهن تيتان حاصل شود. بر اساس اختصاصات شيميايي، باتوليت بزمان در يك محيط قوس آتشفشاني (حاشيه فعال قاره اي) تشكيل شده است. از اين رو، به نظر مي رسد در زمان كرتاسه پسين، در موقعيت حاشيۀ جنوبي بلوك لوت يك حاشيه فعال وجود داشته كه ناشي از فرورانش ليتوسفر اقيانوسي شاخه اي از نئوتتيس به زير حاشيۀ جنوبي اورازياست. طبق مدل جديدي كه در اين تحقيق ارائه شده فرورانش ياد شده ممكن است متفاوت از فرورانش كنوني در منطقه مكران و در ارتباط با يك حوضه اقيانوسي در جنوب خرده قاره ايران مركزي در موقعيت فرونشست جازموريان باشد.