تأثير سطوح آبياري بر بهبود تحمل به تنش يخ‌زدگي در گياه بنفشه در شرايط كنترل شده

به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر تحمل به يخ‌زدگي گياهان بنفشه، آزمايشي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملأ تصادفي با سه تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1394 انجام شد. عوامل آزمايش شامل سه سطوح آبياري (80، 60 و 40 درصد ظرفيت زراعي) و 10 سطح دمايي (20، صفر، 3-، 6-، 9-، 12-، 15-، 18-، 21 -و 24 -درجه سانتي‌گراد) بود. گياهان پس از گذراندن دوره خوسرمايي در معرض تيمارهاي آبياري قرار گرفتند و سپس براي تنش يخ‌زدگي به فريزر ترموگراديان انتقال يافتند. نتايج نشان داد كه هر چند با كاهش دما درصد نشت الكتروليت‌ها در گياهان هر سه تيمار آبياري افزايش يافت، اما ميزان آن در تيمار 80 درصد ظرفيت زراعي نسبت به دو تيمار ديگر به ترتيب 32 و 10 درصد بيشتر بود. گياهان تحت تيمار (به جز 80 درصد ظرفيت زراعي) توانستند كاهش دما تا 21 -درجه سانتي‌گراد را تحمل كنند. تيمارهاي80 و 40 درصد ظرفيت زراعي در دماي 18 درجه سانتي‌گراد بيشترين و كمترين (به ترتيب 74 و 42 درصد) كاهش سطح برگ را نسبت به تيمار شاهد داشتند. اجزاء زايشي به طور معني‌داري تحت تأثير تيمارهاي دمايي و آبياري قرار گرفتند. گياهان تحت تيمار 60 درصد ظرفيت زراعي در دماي صفر درجه سانتي‌گراد بيشترين افزايش (به ترتيب 55، 62 و 64 درصد) وزن خشك اجزاء رويشي، زايشي و كل را نسبت به شاهد به خود اختصاص دادند. وجود همبستگي منفي و معني‌داري بين درصد بقاء و دماي كشنده 50 درصد گياهان بر‌اساس درصد بقاء (LT50su) مشاهده شد (**95/0= r). نتايج همچنين نشان داد كه در گياهان، با كاهش درصد نشت الكتروليت‌ها، دماي كشنده 50 درصد نمونه‌ها بر اساس نشت الكتروليت‌ها (LT50el) و دماي كاهنده 50 درصد وزن خشك گياه (RDMT50) به طور معني‌داري كاهش يافته است. با توجه به نتايج، به نظر مي‌رسد كه با اعمال تيمار آبياري 60 درصد ظرفيت زراعي مقاومت گياهان بنفشه در برابر تنش يخ‌زدگي افزايش مي‌يابد.