بهينه‌سازي محيط‌ كشت جهت پينه زايي گياه خرفه (Portulaca oleracea) و تأثير عصاره مخمر بر تركيبات آنتي‌اكسيدان

خرفه، Portulaca oleracea، به علت داشتن تركيبات آنتي‌اكسيداني فراوان و اسيدهاي چرب مهم مانند امگا-3 و 6، به‌عنوان گياهي ارزشمند مورد توجه مي‌باشد. در آزمايش اول ريزنمونه‌هاي حاصل از دانهال‌هاي استريل (برگ، ساقه و جوانه انتهايي) در محيط‌كشت‌هاي MS و ½MS حاوي غلظت‌هاي 0، 0.1، 0.3 و 0.5 ميلي‌گرم در ليتر BAP و NAA در قالب طرح كاملاً تصادفي به منظور توان پينه‌زايي مورد بررسي قرار گرفتند. صفات مورفولوژيكي پينه‌ها پس از 5 ماه رشد در دماي 25 درجه سانتي‌گراد و 8.16 ساعت به ترتيب روشنايي و تاريكي، بررسي شد. مشاهدات مؤيد تشكيل پينه‌هاي بادوام، سبزرنگ و داراي بافت فشرده‌ از ريزنمونه‌هاي ساقه بودند. بيشترين درصد پينه‌زايي، اندازه، وزن‌تر و خشك پينه به محيط‌كشت MS حاوي غلظت توأم 0.5 ميلي‌گرم در ليتر BAP و NAA تعلق داشت. آزمايش دوم با هدف بررسي عصاره مخمر بر محتواي تركيبات فنلي و ظرفيت آنتي‌اكسيداني پينه‌هاي حاصل انجام‌ شد. براي اين منظور پينه‌هاي 21 روزه به محيط‌كشت MSداراي تيمار هورموني منتخب آزمايش اول منتقل و با غلظت‌هاي صفر، 125، 250 و 500 ميلي‌گرم در ليتر عصاره مخمر تيمار شدند. بيشترين محتواي فنل (664.12 ميلي‌گرم اسيد گاليك در صد گرم وزن خشك)، فلاونوئيد (42.25 ميلي‌گرم كوئرستين در صد گرم وزن خشك) و FRAP (787.0 ميكرو مول آهن در گرم وزن خشك) به پينه‌هاي تيمار شده با 500 ميلي‌گرم در ليتر عصاره مخمر تعلق داشت. در اين آزمايش حداكثر ميزان( DPPH IC50 2.45 ميلي‌گرم در ميلي‌ليتر) به تيمار شاهد اختصاص داشت.