ارزيابي مالي دامداري سنتي در مراتع خشك و بياباني (مطالعه موردي: مراتع جنوب استان خراسان رضوي)

Financial efficiency of traditional livestock in dry and desert rangelands (A Case Study of the southern area of Khorasan Razavi province)

اين پژوهش با هدف بررسي وضعيت مالي دامداري سنتي در مراتع خشك و بياباني جنوب استان خراسان رضوي صورت گرفت، ابتدا كانون هاي اصلي دامداري در منطقه، سه شهرستان بجستان، رشتخوار و گناباد شناسايي و سطح مراتع، مقدار توليد علوفه، دامداران و شرايط بهره برداري بررسي شد و با روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده، داده هاي مالي 200 نفر از دامداران بومي از راه مصاحبه حضوري و تكميل پرسشنامه گردآوري شد. داده هاي هزينه هاي سرمايه گذاري، هزينه هاي جاري و درآمدهاي ناشي از فروش محصولات براي سال هاي 1390-1395 گردآوري و از دو شاخص ارزش خالص حال (NPV)و نسبت منفعت به هزينه (B/C)براي ارزيابي مالي استفاده شد. نتايج نشان دادند كه دامداري سنتي متكي به مرتع، نه تنها در هيچ يك از مناطق مورد مطالعه بلكه به طور كلي در جنوب خراسان رضوي از توجيه مالي برخودار نيست و ادامه فعاليت ها افزون بر ايجاد آسيب جدي به مراتع به عنوان منابع طبيعي ارزشمند، از نظر اقتصادي براي دامداران منطقي و قابل توجيه نيست.

Dry and desert natural ecosystems play an important role in helping animals, humans and the environment. In this study, economic indicators of the profitability of traditional farmers in the southern area of Khorasan Razavi Province are examined. At first, types of rangelands, animal farming activities, and exploitation conditions were identified. Then using Stratified random sampling method 200 local farmers were selected for filling the questionnaires. The data includes Investment costs, current costs and revenues of product sales variables for the 1390-1395 period. With applying net present value (NPV) and the benefit-cost ratio (BC) methods, economic evaluation has been done. Finally, the results showed that the farmers are not in a financial profitability state, so, if the costs and incomes are included in this evaluation, the farms would not be profitable at all. Furthermore, their activities will lead to serious damages to the rangelands and grasslands as valuable natural resources.