بازي نشانه‌ها در غزليات بيدل دهلوي

چنانكه مي‌دانيم هنجارگريزي ميراث ادبيات عرفاني است كه در ساختار و مضمون به گونه‌هاي مختلف در متون تصوف ظهور و بروز پيدا كرده است و عادت ستيزي از موتيف‌هاي اصلي اين متون مي‌باشد. در ادبيات مدرن و پست مدرن نيز هنجارگريزي به اشكال متفاوتي مطرح است كه برخي از اين موضوعات را ليچ در رويكردي زبان شناختي به شعر مطرح مي‌كند. ولي هنجارگريزي را ابزار اساسي شعر آفريني مي‌داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگريزي مي‌پردازد كه يكي از آنها هنجارگريزي معنايي است. هنجارگريزي معنايي يعني تخطي از مشخصه‌هاي معنايي حاكم بر كاربرد واژگان در زبان معيار يا به عبارت ديگر در نقش ارجاعي زبان. اين مقاله به تحليل و بررسي برخي از غزليات بيدل بر اساس جدول سيلان نشانه‌ها در زبان شعر مي‌‌پردازد. با تحليل غزليات بيدل بر اين اساس به نكته‌هاي قابل توجهي مي‌توان دست يافت. فراواني تعداد تجريد گرايي و سيال پنداري از ويژگي‌ها و نوآوري‌هاي مهم در شعر بيدل است. همچنين وجود استعاره‌هاي بديع و هنجارگريزي‌هاي فراوان در غزليات وي نشانگر نظام فكري عرفاني و هستي شناسي بيدل و مهارت او در ابعاد زيبايي شناسي هنرش مي‌باشد كه اين مقاله در جهت معرفي آن گام برمي‌دارد.