بررسي عوامل مرتبط با رفتارهاي پيشگيري‌كننده از پوكي استخوان براساس الگوي اعتقاد بهداشتي (HBM) در زنان 49-20 ساله شهر يزد

مقدمه: بيماري پوكي استخوان يكي از شايع ترين مشكلات سيستم عضلاني اسكلتي و نوعي اختلال متابوليكي استخوان مي باشد كه معمولاً بدون علامت بوده و در صورت عدم پيشگيري و درمان، اولين بار خود را با شكستگي استخوان نشان مي دهد. هدف از اين مطالعه، بررسي عوامل اجتماعي مرتبط با رفتارهاي پيشگيري كننده از پوكي استخوان در زنان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي مي باشد. روش بررسي: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي است كه به صورت مقطعي انجام گرديد. جامعه مورد بررسي شامل 278 نفر از افراد مراجعه كننده به مراكز بهداشتيدرماني وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد بودند. گردآوري اطلاعات توسط پرسشنامه و به صورت خودگزارش دهي تكميل گرديد. پايايي و روايي پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت و تاييد گرديد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند و در انجام آن از آزمون هاي آماري كروسكال واليس همراه با آزمون تعقيبي دان، من ويتني، ضريب همبستگي اسپيرمن، تحليل رگرسيون استفاده شد. يافته ها: در ميان رفتارهاي پيشگيري كننده از پوكي استخوان بيشترين فراواني مربوط به عدم مصرف سيگار يا در معرض آن قرار گرفتن و كمترين فراواني مربوط به انجام فعاليت بدني منظم در طول هفته مي باشد. بر اساس ضريب همبستگي اسپيرمن، ميزان آگاهي، منافع درك شده، راهنما براي عمل و خودكارآمدي با عملكرد زنان در خصوص رفتارهاي پيشگيري كننده از پوكي استخوان همبستگي مثبت و مستقيم و موانع درك شده با عملكرد زنان همبستگي معكوس و معني داري داشت (P 0.001). در مجموع متغيرهاي الگو 36% از واريانس رفتارهاي پيشگيري كننده را پيش بيني نمودند و از ميان اين متغيرها سازه خودكارآمدي قوي ترين پيش بيني كننده رفتار بود (0/0=P). نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده، ارائه برنامه هاي آموزشي مناسب با تأكيد بر افزايش آگاهي و همچنين بالا بردن سطح سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي و كاهش موانع در زمينه بيماري هايي چون پوكي استخوان توسط كادر مراكز بهداشتي درماني پيشنهاد مي شود.