كاربرد تئوري رفتار برنامه‌ريزي شده در پيشگويي وابستگي به نيكوتين در زنان مصرف‌كننده قليان شهر بوشهر سال 93-1392

مقدمه: امروزه اپيدمي جهاني تنباكو منجر به مرگ ميليون ها نفر در سال مي شود. مطالعه حاضر جهت شناسايي عوامل پيشگويي كننده وابستگي به نيكوتين در زنان مصرف كننده قليان در شهر بوشهر طراحي شده است. روش بررسي: پژوهش حاضر مطالعه اي توصيفي تحليلي از نوع مقطعي (crosssectional) مي باشد كه در آن تعداد 430 زن مصرف كننده قليان ساكن شهر بوشهر مورد بررسي قرار گرفتند. به منظور طراحي پرسشنامه محقق ساخته با تعداد 20 نفر از زنان قلياني مصاحبه ساختارمند انجام و سپس پرسشنامه طراحي گرديد. جمع آوري داده ها به روش نمونه گيري در دسترس و گلوله برفي بود. پس از جمع آوري اطلاعات، تجزيه و تحليل داده ها توسط نرم افزار آماري SPSS و با استفاده از آزمون هاي آماري مناسب انجام شد. يافته ها: در اين مطالعه ميانگين سني نمونه ها 13.57 ± 36.73 سال بود. ميانگين و انحراف معيار نمره كلي رفتار وابستگي به نيكوتين 12.63 ± 40.71 بود. بالاترين نمره، مربوط به رفتار وابستگي به نيكوتين و كمترين نمره در سازه كنترل رفتاري درك شده بدست آمد. كليه سازه ها بجز نگرش ابزاري و هنجار ذهني، تبيين كننده رفتار وابستگي به قليان بوده و از اين بين خودكارآمدي بيشترين و نگرش احساسي كمترين تبيين كنندگي را داشتند (ضريب تبيين 30%). نتيجه گيري: با توجه به وضعيت نامطلوب رفتار وابستگي به نيكوتين در زنان مصرف كننده قليان، برنامه هاي مداخلاتي جهت ارتقاء خودكارآمدي افراد در كاهش اين رفتار، كاهش احساسات مطلوب نسبت به قليان و رفع هنجار توصيفي توصيه مي گردد.