اثر پرتو دهي بر ويژگي هاي عملكردي صمغ كتيرا

مقدمه: پرتودهي، يك تيمار فيزيكي است كه طي آن به منظور بهبود ايمني و كيفيت، محصول را در معرض پرتوهاي يونيزان نظير پرتوهاي گاما و ايكس قرار مي دهند. هيدروكلوئيدها، تركيباتي هستند كه به منظور بهبود ويژگي هاي بافتي در صنايع غذايي اهميت زيادي دارند. عملكرد هيدروكلوئيدها به ويژگي هايي ساختاري اين تركيبات بستگي دارد. قرار گيري در معرض پرتو، ممكن است ويژگي هاي ساختاري و عملكردي تركيبات در معرض را دچار تغييراتي كند. با توجه به اهميت پرتودهي براي سالم سازي هيدروكلوئيدها در كاربردهاي غذايي هدف از اين مطالعه بررسي اثر پرتودهي در دوز هاي مختلف بر ويژگي هاي عملكردي صمغ كتيرا در كاربرد هاي غذايي است. روش بررسي: اثر پرتودهي بر ويژگي هاي رئولوژيكي، پارامترهاي توصيف كننده اندازه ذرات، پتانسيل زتا و كشش سطحي پراكنش5/0% وزني وزني صمغ كتيراي پرتو ديده در دوز هاي مختلف ( صفر، 75/0، 3، 5 كيلوگري) بررسي شد. به منظور بررسي اثر پرتودهي بر ويژگي هاي رئولوژيكي از رئومتر استفاده شد. اثر پرتودهي بر توزيع اندازه ذرات، پتانسيل زتا و كشش سطحي پراكنش به ترتيب با استفاده از پارتيكل سايزر، زتا سايزر و تنسيومتر تعيين شد. كليه آزمون ها در سه بار تكرار انجام شد. جهت بررسي تأثير هر يك از فاكتورها از آزمون آناليز واريانس يك طرفه استفاده شد. مقايسه ميانگين ها با استفاده از آزمون چند دامنه اي دانكن در سطح احتمال 5 درصد انجام گرفت. يافته ها: پرتودهي، ويژگي هاي رئولوژيكي و اندازه ذرات پراكنش محتوي صمغ كتيرا را تغيير مي دهد، پتانسيل زتا تحت تأثير پرتودهي در ميزان دوز 75/0 كيلوگري افزايش اما ادامه پرتودهي در دوز هاي بالاتر منجر به كاهش آن مي شود. كشش سطحي پراكنش تحت تأثير پرتودهي تغيير نمي كند. نتايج حاصل از پارامترهاي مورد مطالعه نشان داد، پرتودهي با تغيير ساختار بر عملكرد آن اثر مي گذارد. ميزان اين تغييرات به دوز پرتودهي بستگي دارد. نتيجه گيري: پرتودهي صمغ كتيرا، با تأثير بر ساختار در مواردي ممكن است منجر به بهبود عملكرد شود.