بررسي وضعيت آنمي و برخي عوامل مؤثر بر آن بر زنان باردار تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني دانشگاه علوم پزشكي زاهدان

زمينه و هدف: آنمي فقر آهن از شايع ترين مشكلات دوران بارداري است كه موجب زايمان زودرس، تولد نوزاد كم وزن، افزايش مرگ و مير جنيني، افزايش خونريزي بعد از زايمان و بروز زجر جنيني مي گردد. اين مطالعه با هدف بررسي فراواني آنمي و عوامل مؤثر بر آن در زنان باردار تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي زاهدان در سال 1392 اجرا شد. روش كار: اين مطالعه به صورت توصيفي تحليلي در 1194 مادر باردار انجام شد. از هر شهرستان تحت پوشش اين دانشگاه 3 مركز بهداشتي درماني كه مادران باردار شهري و روستايي را پوشش مي دادند، انتخاب و از هر مركز با 56 زن باردار تصادفي انتخاب شده، مصاحبه و پرسشنامه تكميل گرديد. ميزان هموگلوبين با مراجعه به پرونده خانوار مادر و با استفاده از پرسشنامه كه مشتمل بر 4 بخش، دموگرافيك (8 سؤال)، باروري (22 سؤال) تغذيه و مصرف دخانيات (7 سؤال) و آزمايشگاهي (1 سؤال) بود جمع آوري شد. داده ها با نرم افزار (19)SPSS و استفاده از آمار توصيفي استنباطي (آزمون كاي دو و رگرسيون لجستيك) تجزيه و تحليل گرديد. سطح معني داري كمتر از 0.05 در نظر گرفته شد. يافته ها: شيوع آنمي در استان 46.6% برآورد شد كه دامنه آن بين 71.2-22/2 درصد در شهرستان هاي مختلف متغير بود كه اين شيوع بين شهرستان هاي تابعه (0.001 p) و بين مناطق شهري و روستايي معني دار بود (0.007 =p). بين شيوع آنمي و سطح تحصيلات مادر (0.003 =p)، انجام مراقبت هاي قبل از بارداري (0.010 =p)، روش پيشگيري از بارداري (0.040 =p)، مصرف گوشت قرمز (0.010 =p)، استعمال قليان (0.001 = p)، مصرف مكمل در بارداري قبلي (0.0001 p)، مصرف قرص آهن طي بارداري فعلي (0.001 p) و زمان مصرف چاي (0.005 =p) تفاوت آماري معني داري وجود داشت. نتايج آناليز رگرسيون لجستيك نشان داد كه محل سكونت (0.003 =p)، روش پيشگيري از بارداري (0.030 =p)، استعمال قليان (0.046 =p) و زمان مصرف چاي (0.005 =p) اثر معني داري بر ابتلا به آنمي داشت. در اين مطالعه سن بارداري و تعداد زايمان با وضعيت آنمي رابطه معني داري نداشت. نتيجه گيري: با عنايت به بيش از دو برابر بودن فراواني آنمي مادران باردار اين استان به نسبت ميانگين كشوري كه مي تواند نتيجه محروميت اقتصادي و فرهنگي باشد، ضرورت توجه به الگوي صحيح غذايي و مصرف منظم مكمل و قرص آهن، عدم استعمال قليان و لزوم اجراي برنامه آهن ياري به صورت ويژه را در اين منطقه نمايان مي سازد.