ارزيابي روش‌هاي مختلف تعيين الگوي پراكنش مكاني گونه‌هاي درختي در جنگل كلخاني كوهدشت لرستان- زاگرس

به منظور بررسي كارايي شاخص‌هاي نمونه‌برداري در تعيين الگوي مكاني چهار گونه چوبي بلوط ايرانيQuercus brantii) )، زالزالك (Crataegus aronia ) ، بنه) (Pistacia atlantica و كيكم (Acer monspessulanum) در جنگل‌هاي زاگرس مركزي، محدوده‌اي به مساحت 500 هكتار ازمنطقه كلخاني كوهدشت لرستان انتخاب شد. شبكه‌ي آماربرداري منظم با ابعاد 300 ×100 متر در محيط ArcGIS طراحي و با نقطه شروع تصادفي روي نقشه محدوده مطالعاتي قرار داده شد. موقعيت جغرافيايي 141 مركز قطعات نمونه دايره‌اي 15 آري (كه نقطه شروع روش‌هاي فاصله‌اي نيز مي‌باشد) وارد دستگاه سيستم موقعيت‌ياب جهاني ) GPS) شد. تعداد، نوع گونه و سطح تاج‌پوشش پايه‌هاي هر گونه براي تحليل الگوي مكاني يادداشت شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با شاخص‌هاي قطعه‌نمونه شامل: نسبت واريانس به ميانگين، گرين، خوشه‌بندي، موريسيتا و استاندارد شده موريسيتا و شاخص‌هاي فاصله‌اي شامل: جانسون و زايمر، ابرهارت، هاينز، هاپكينز و C با استفاده از نرم‌افزار Ecological Methodology انجام شد. نتايج نشان داد كه بيشترين و كمترين تعداد پايه درختي به‌ترتيب مربوط به گونه بلوط ايراني و بنه است. بيشترين سطح تاج‌پوشش متعلق به بلوط ايراني و كمترين سطح تاج‌پوشش مربوط به گونه زالزالك مي‌باشد. نتايج حاصل از تحليل الگوي مكاني چهار گونه با شاخص‌هاي قطعه‌نمونه الگوي كپه‌اي را براي كل گونه‌ها نشان داد. از بين شاخص‌هاي فاصله‌اي، ابرهارت و هاينز نتايج بهتري را ارائه كردند. به‌طور كلي شاخص‌هاي قطعه‌نمونه بهتر از شاخص‌هاي فاصله‌اي الگوي مكاني گونه‌ها را در اين تحقيق برآورد نمودند. مقايسه نتايج شاخص‌هاي دو روش نمونه‌برداري مشخص مي‌كند كه در مطالعات آينده، با توجه به هدف و امكانات قابل دسترس از كدام شاخص مي‌توان استفاده كرد.