نقش آپوپتوزيس در جدا شدن شيار پلك نوزاد رت با روش هماتوكسيلين– ائوزين

مقدمه: آپوپتوز يا مرگ برنامه‏ريزى شده‌ي سلول فرايندى است كه طى آن سلول‌هاى ناخواسته به دنبال فعاليت هماهنگ و برنامه‏ريزى شده‌ي مجموعه‌ي دقيقى از ژن‌ها از بين مى‏روند. آپوپتوز در تكامل رويان، پاتوژنز سرطان و پاسخ‌هاى ايمنى هومورال نيز مورد توجه است. با توجه به نقش آپوپتوز در تكامل جنين در اين مطالعه نقش آن در جدا شدن پلك‌هاى رت نوزاد مورد بررسى قرار گرفت. روش‌ها: آپوپتوز يا مرگ برنامه‏ريزى شده‌ي سلول فرايندى است كه طى آن سلول‌هاى ناخواسته به دنبال فعاليت هماهنگ و برنامه‏ريزى شده‌ي مجموعه‌ي دقيقى از ژن‌ها از بين مى‏روند. آپوپتوز در تكامل رويان، پاتوژنز سرطان و پاسخ‌هاى ايمنى هومورال نيز مورد توجه است. با توجه به نقش آپوپتوز در تكامل جنين در اين مطالعه نقش آن در جدا شدن پلك‌هاى رت نوزاد مورد بررسى قرار گرفت. يافته‌ها: بررسى ميكروسكوپيك محل باز شدن پلك‏‌ها نشان داد كه پيدايش شيار پلكى به صورت فرورفتگى از سطح خارجى و داخلى شروع و پس از به هم رسيدن اين فرورفتگى‏‌ها، پلك‏‌ها از هم جدا مى‏گردند. تغييراتى كه ضمن پيشرفت فرورفتگى‏‌ها ملاحظه مى‏گردند عبارتند از ظهور سلول‌هاى وزيكوله با مشخصات مورفولوژيك سلول‌هاى آپوپتوتيك شامل پيكنوز هسته، چروكيدگى سلول، ائوزينوفيلى سيتوپلاسم و پيدايش حلقه‌ي روشن و خالى در اطراف سلول‌ها. اين سلول‌ها به تعداد فراوان و به صورت گروهى از روز ششم تا دوازدهم در عمل پيدايش شيار و از روز دوازدهم به بعد به صورت پراكنده در بين سلول‌هاى خاردار طبقه‌ي اپي‌درم پلك‌هاى در حال تشكيل مشاهده شدند. تغيير ديگرى كه ضمن پيدايش شيار پلكى ملاحظه مى‏گردد، گسترش اپي‌درم شاخى سطح خارجى و سنگفرشى مطبق غيرشاخى سطح داخلى پلك در محل فرورفتگى‏‌ها است كه با پيدايش لايه‏‌هاى مختلف اپي‌درم شامل طبقات بازال، خاردار، گرانولر و شاخى همراه مى‏باشد. نتيجه‌گيري: نقش آپوپتوز در پديده‌ي تكامل چه قبل از Implantation و چه بعد از آن و نيز در تنظيم جمعيت سلولى ارگان‌هاى افراد بالغ مشخص شده است. مشاهده‌ي سلول‌هايى با مشخصات مورفولوژيك سلول‌هاى آپوپتوتيك در محل جدا شدن پلك چشم نوزادان رت بيان‌گر نقش آپوپتوز در پيدايش شيار پلك چشم نوزادان رت مى‏باشد. با توجه به سهولت دستيابى به سلول‌هاى آپوپتوتيك در محل پيدايش شيار پلكى، محل جدا شدن پلك چشم رت مى‏تواند به عنوان مدل بسيار مناسبى براى بررسى مهار كننده‏‌ها و القاء كننده‏‌هاى آپوپتوز مورد استفاده قرار گيرد.