مطالعه انگاره ها و ادراكات اعضاي هيئت علمي از مفهوم آزادي آكادميك

هدف اين پژوهش مطالعه فهم و ادراك اعضاي هيئت علمي از مفهوم آزادي آكادميك بود. رويكرد پژوهش آميخته از نوع اكتشافي بود كه در بخش كيفي از روش پژوهش پديدارشناسي و براي جمع آوري داده ها از ابزار مصاحبه نيمه ساختاريافته استفاده شد. مشاركت كنندگان در بخش كيفي 21 نفر از اعضاء هيأت علمي دانشگاه كردستان بودند، كه به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند و فرايند جمع آوري اطلاعات تا رسيدن به اشباع نظري ادامه يافت. جهت تحليل يافته هاي اين بخش از روش تحليل مضمون استفاده شد. نتايج پژوهش در بخش كيفي شامل شش طبقه آزادي در پژوهش و تحقيق، آزادي در تدريس و عمل آموزش، آزادي از خودسانسوري، حفظ استقلال عمل سازماني نهادهاي دانشگاهي، آزادي از تلقين و القاء و رعايت حقوق مشروع دانشجويان بود. روش پژوهش در بخش كمّي توصيفي پيمايشي بود. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته (33 سوالي) و شامل 6 خرده مقياس و محتواي آن برگرفته از داده هاي بخش كيفي و ادبيات موضوع بود. جامعه آماري در بخش كمّي 130 نفر از اعضاء هيأت علمي دانشگاه كردستان بودند كه براساس فرمول كوكران انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزارهاي SPSS و AMOS و با بهره گيري از آمار توصيفي و استنباطي تجزيه و تحليل شدند. از نظر اعضاي هيئت علمي، بُعد حفظ استقلال عمل سازماني نهادهاي دانشگاهي بيشترين و بعد رعايت حقوق مشروع دانشجويان كمترين اهميت را در شكل دادن به مفهوم آزادي آكادميك داشته است. نتايج آزمون تحليل واريانس نيز حاكي از آن است كه آزادي از خودسانسوري، آزادي از تلقين و القاء، حفظ استقلال عمل سازماني نهادهاي دانشگاهي در حوزه علوم انساني و اجتماعي نسبت به حوزه هاي علوم پايه و فني مهندسي داراي اهميت بيشتري است.