بررسي تأثير تفريح‌درماني بر ميزان افسردگي در سالمندان مراجعه‌كننده به مراكز مراقبت روزانه منتخب شهر تهران

اهداف: امروزه با افزايش تعداد سالمندان، توجه به مشكلات ايشان در جامعه، ابعاد تازه و گسترده اي پيدا كرده است. بنا به آمار، يكي از مهم ترين مشكلات روانشناختي اين قشر، افسردگي است. در اين راستا اين مطالعه با هدف بررسي تاثير تفريح درماني بر ميزان افسردگي در سالمندان انجام پذيرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر يك تحقيق نيمه تجربي است. جامعه پژوهش شامل همه سالمندان بالاي 60 سال واجد شرايط معيار ورود و مراجعه كننده به مركز مراقبت روزانه ياس شهر تهران بود (200=n). 64 نفر بر اساس حجم نمونه ي محاسبه شده به صورت تصادفي (به كمك جدول اعداد تصادفي) انتخاب شدند و با استفاده از گزينش تصادفي (شيرخط) در دو گروه آزمون (32 نفر) و شاهد (32 نفر) قرار گرفتند؛ دو نفر از گروه شاهد به علت عدم مراجعه، حذف شدند. مداخله، شامل 10 جلسه تفريح درماني در طول 10 هفته براي گروه آزمون بود. افسردگي قبل و بعد از مداخله و همچنين دو هفته بعد از مداخله در هر دو گروه اندازه گيري شد. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه هاي GDS (الفا: 0/9)، AMT (الفا: 0/99) و Barthel (الفا: 0/93) بود. براي تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 18 استفاده شد. تجزيه و تحليل داده ها به كمك آزمون آماري كاي اسكوئر، آزمون تي مستقل، من ويتني، مدل معادله برآورد تعميم يافته و آزمون شاپيروويلك صورت پذيرفت. يافته ها: يافته هاي مطالعه نشان داد كه در گروه آزمون، ميانگين نمرات افسردگي، قبل، بعد و در پيگيري دو هفته بعد از انجام مداخله به ترتيب 4/2 ± 5/78، 2/12 ± 2/59، 2/2 ± 3/03 و در گروه شاهد به ترتيب 3/01 ± 5/20، 2/9 ± 5/16 و 2/8 ± 5 بود. علاوه بر اين يافته هاي مطالعه نشان داد كه قبل از انجام مداخله، ميانگين افسردگي در دو گروه آزمون و شاهد داراي اختلاف معني داري نبود (0/932=P)، اما بعد از انجام مداخله و در پيگيري دو هفته بعد از آن اختلاف معني دار بود (به ترتيب 0/001=P و 0/007=P). از طرف ديگر معادله برآورد تعميم يافته در گروه آزمون نشان داد كه اختلاف نمرات افسردگي در مراحل پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري در گروه آزمون معني دار است (0/0001 P)، در حالي كه در گروه شاهد تفاوت معني دار نيست (0/298=P). نتيجه گيري: يافته ها نشان داد كه تفريح درماني، موجب كاهش معنادار افسردگي سالمندان شده است.