بررسي وضعيت پذيرش تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات در ميان سالمندان شهر تهران

اهداف امروزه تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات با تغيير مفهوم فاصله، توانسته است امكان بالقوه اي در اختيار جوامع قرار دهد. با وجود توسعه و كاربرد روزافزون ابزارهاي متنوع ارتباطي و اطلاعاتي، آمارها حكايت از وجود شكاف سني ديجيتال در ايران و بهره مندي اندك سالمندان از اين ابزارها دارد. هدف اين مطالعه، بررسي وضعيت پذيرش تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات و عوامل مرتبط با آن در ميان سالمندان شهر تهران بود. مواد و روش ها اين مطالعه، پژوهشي مقطعي است كه در تابستان ۱۳۹۷ انجام شده است. نمونه اي ۳۳۰ نفري از سالمندان شهر تهران به روش نمونه گيري چند مرحله اي انتخاب شد و اطلاعات به دست آمده با استفاده از نسخه ۲۱ نرم افزار SPSS و آزمون هاي آماري شاپيروويلك، همبستگي دورشته اي نقطه اي، همبستگي اسپيرمن و همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل شد. يافته ها افراد با دامنه سني ۶۰ تا ۷۰ سال (۶۱ درصد)، مردان (۶۷ درصد)، افراد متأهل (۸۵/۵ درصد) و افراد با مدرك تحصيلي ديپلم و كمتر از ديپلم (۷۲/۵ درصد) بيشترين گروه سالمندان مطالعه را تشكيل مي دادند. نتايج نشان مي دهد تماشاي تلويزيون، مكالمه با تلفن و خواندن خبر بيشترين و ارسال و دريافت ايميل نيز كمترين فعاليت هاي مرتبط با تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات در ميان سالمندان بوده است. پذيرش تكنولوژي در ميان سالمندان شهر تهران برابر با ۳/۱۵ (با انحراف معيار ۰/۷۵) و بيشتر از ميانگين نظري آن (نمره ۳) بوده است. مهم ترين محدوديت در پذيرش تكنولوژي در ميان سالمندان، نبود احساس نياز، نبود علاقه و ناآشنايي با ابزارهاي اين تكنولوژي بوده است. پذيرش تكنولوژي با متغيرهاي تحصيلات (r=0.325, P 0.001)، سن (r=0.236, P 0.001)، و زمان اختصاص يافته به استفاده از ابزارهاي اطلاعاتي و ارتباطي (r=0.528, P 0.001)، بيشترين ارتباط را داشت. به علاوه، پذيرش تكنولوژي با وضعيت سلامت عمومي سالمندان و وضعيت اقتصادي آنان ارتباط معناداري نداشت. نتيجه گيري ميزان پذيرش تكنولوژي در سالمندان شهر تهران بيشتر از متوسط ارزيابي شده و قصد استفاده از ابزارهاي تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات در ميان آنان درخور توجه بوده است. اما نبود سهولت در استفاده از برخي از اين ابزارها، يكي از مهم ترين محدوديت ها در مسير پذيرش تكنولوژي هاي اطلاعات و ارتباطات بوده است. به علاوه، پذيرش تكنولوژي در ميان سالمندان، تحت تأثير وضعيت اقتصادي يا وضعيت سلامتي سالمندان نبوده و بنابراين همه گروه هاي سالمندان را مي توان گروه هاي هدف براي ارتقاي توانمندي استفاده از ابزارهاي تكنولوژي هاي اطلاعات و ارتباطات در نظر گرفت.