پهنه بندي خطر سيلاب با استفاده از سيستم تصميم گيري چندمعياره (مطالعه موردي: حوزه آبخيز شيطور بافق)

امروزه يكي از مسائل مهم در پروژه هاي مهار سيلاب كشور، اولويت بندي حوزه ها براي تخصيص بودجه و عمليات سازه اي و غيرسازه اي مي باشد. فقدان ايستگاه هاي هيدرومتري در بسياري از زيرحوزه ها، تعيين ميزان مشاركت زيرحوزه هاي مختلف يك آبخيز در ايجاد سيلاب خرو را با مشكل مواجه مي كند. لذا بررسي پارامترهاي مؤثر در بروز سيل در زيرحوزه ها از طريق مدل هايي نظير سيستم تصميم گيري چندمعياره (MCDAS) مي تواند در تعيين نقش هر يك از زيرحوزه ها در بروز سيلاب راهگشا باشد. حوزه آبخيز شيطور بافق از جمله حوزه هايي است كه علي رغم بروز سيلاب هاي مكرر فاقد هرگونه ايستگاه هيدرومتري است. هدف از اين پژوهش بررسي ميزان پتانسيل زيرحوزه هاي اين آبخيز در ايجاد سيلاب مي باشد. در اين تحقيق پس از تهيه لايه هاي رقومي پارامترهاي مؤثر نظير مساحت حوزه، شيب حوزه، شيب آبراهه اصلي، تراكم زهكشي، ضريب شكل حوزه، بارندگي سالانه، كاربري اراضي و نفوذپذيري زير حوزه ها، با روش AHP اقدام به وزندهي هر لايه بر اساس ميزان اهميت آن در بروز سيلاب شد. در نهايت با اعمال وزن ها و ضرايب هر يك از لايه ها در الحاقيه MCDAS نرم افزار ArcGIS، نقشه تركيبي تهيه شد. ارزش پيكسل هاي نقشه تركيبي مي تواند از صفر تا يك متغير باشد كه هر چه به يك نزديك تر باشد بيانگر پتاسيل بيشترسيل خيزي است. بر اساس نقشه نهايي، زير حوزه C 5 با ارزش 79/0 از بيشترين پتانسيل بروز سيلاب برخوردار است كه بايد در الويت اقدامات اصلاحي قرار گيرد. پس از آن زيرحوزه هاي C1 و C2 و C3 در گروه با خطر زياد و زيرحوزه هاي C 7 و C 3 در گروه با خطر وقوع سيلاب كم قرار گرفتند و در نهايت زير حوزه C5 با ارزش 15/0 كمترين خطر سيل خيزي را در منطقه دار مي باشد.