پهنه‌بندي خطر زمين لغزش با استفاده از مدل‌هاي فازي چندمعياره در محيط GIS (مطالعه موردي: حوزه‌ي آبخيز ايذه- خوزستان)

مخاطرات محيطي همواره به عنوان يكي از عوامل تهديدكننده ي جوامع بشري محسوب مي شوند. شناسايي نواحي مستعد خطر وقوع زمين لغزش يكي از گام هاي اساسي در ارزيابي مخاطرات طبيعي و مديريت حوزه هاي آبخيز شهري محسوب مي شود. هدف از اين پژوهش، پهنه بندي خطر وقوع زمين لغزش در حوزه ي آبخيز شهر ايذه واقع در شرق استان خوزستان مي باشد. در اين پژوهش،ابتدا هشت لايه مؤثر در وقوع زمين لغزش شامل جنس زمين، شيب، جهت شيب دامنه، ارتفاع، بارش، فاصله از آبراهه، كاربري اراضي و فاصله از گسل در محيط ArcGISرقومي و طبقه بندي شده سپس با استفاده از روش CRITICمورد وزن دهي قرار گرفتند. در مرحله بعد، فازي سازي داده ها با استفاده از توابع فازي صورت گرفت. در نهايت نقشه هاي پهنه بندي خطر وقوع زمين لغزش با استفاده از مدل هاي فازي چند معياره (TOPSIS و WLC) تهيه شد. اين نقشه هاي پهنه بندي شده هر كدام به لحاظ حساسيت به وقوع زمين لغزش به پنج طبقه تقسيم شدند و مناطق با خطربسيار كم تا بسيار زياد شناسايي شدند. نتايج نشان مي دهد كه در مدلTOPSIS ، 99/122 كيلومتر مربع از منطقه در معرض خطر بالا تا بسيار بالا و 5/89 كيلومتر مربع در معرض خطر بسيار كم تا كم قرار دارد. در حالي كه در مدلWLC ، 13/76 كيلومتر مربع از منطقه در معرض خطر بالا تا بسيار بالا و 03/143 كيلومتر مربع در معرض خطر كم تا بسيار كم است. نتايج مقايسه مدل ها هم نشان مي دهد كه مدل TOPSIS، پهنه بيش تري از منطقه را در معرض خطر زمين لغزش نسبت به مدل WLC نشان مي دهد. اما با توجه به پژوهش هاي ميداني و مطالعات صورت گرفته در منطقه ايذه به نظر مي رسد كه مدل WLCبه واقعيت نزديك تر مي باشد.در نتيجه مي توان گفت كه بر اساس اين يافته ها و مقايسه آماري مدل ها، مدل WLC داراي كارايي بهتري نسبت به مدلTOPSIS جهت پهنه بندي خطر وقوع زمين لغزش در اين منطقه مي باشد.