تحليل فراواني منطقه‌اي سيلاب با استفاده از روش كريجينگ متعارف در حوزه هاي آبخيز استان مازندران

تحليل منطقه اي، پايدارترين روش به منظور بهبود تخمين تناوب سيلاب مي باشد كه به يكي از بخش هاي پويا در هيدرولوژي مبدل شده است و پيوسته تئوري هاي جديدي در آن مورد آزمون قرار مي گيرد. كاربرد زمين آمار براي برآوردهاي منطقه اي سيلاب، يك نوآوري در اين عرصه محسوب مي شود. پايه و اساس اين روش بر درون يابي متغيرهاي هيدرولوژيكي در فضاي فيزيوگرافي به جاي فضاي جغرافيايي معمول تأكيد دارد. از اين رو در اين مطالعه اطلاعات هيدرولوژيكي، اقليمي و فيزيوگرافي 38 حوزه آبخيز استان مازندران تهيه و از روش كريجينگ متعارف براي برآوردهاي منطقه اي سيلاب بر اساس دوره هاي بازگشت 10، 20، 50 و 100 سال استفاده شد. طراحي فضاي فيزيوگرافي با استفاده از متغيرهاي ژئومورفوكليماتيك مؤثر بر سيلاب و روش تحليل همبستگي متعارف انجام شد. در تمام دوره هاي بازگشت مدل گوسي، به عنوان بهترين مدل نيم تغييرنما انتخاب و از روش تخمين زمين آماري كريجينگ معمولي، براي برآوردهاي منطقه اي استفاده شد. ارزيابي عملكرد برآوردهاي منطقه اي، با استفاده از روش ارزيابي متقابل جك نايف و پنج شاخص آماري صورت گرفت. بر اساس نتايج به دست آمده عملكرد شاخص نش، بيش از 9/0 در تمامي دوره هاي بازگشت برآورد شد كه نشان دهنده ي پيش بيني هاي دقيق و قابل قبول سيلاب در حوزه هاي بدون آمار مي باشد. ساير شاخص هاي ارزيابي نيز عملكرد رضايت بخشي را ارائه كردند و با توجه به نتايج شاخص هاي نسبي، دقت برآوردهاي منطقه اي با افزايش دوره بازگشت بهبود مي يابد. اين نتايج نشان داد كاربرد روش كريجينگ متعارف، رويكردي مؤثر و كارآمد براي تحليل فراواني منطقه اي سيلاب است.