بررسي تأثير خشكسالي هواشناسي و هيدرولوژيكي بر ويژگي هاي كمي و كيفي آب‌هاي زيرزميني (مطالعه موردي: دشت مرند)

منطقه موردمطالعه در اين پژوهش، دشت مرند با مساحتي معادل 42/517 كيلومترمربعدر شمال غرب استان آذربايجان شرقي مي باشد. در اين پژوهش، دوره هاي متوالي خشكسالي هواشناسي و هيدروژئولوژي با استفاده از شاخص خشكسالي SPI و SWI در شش بازه زماني (6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه) بررسي شد. بدين منظور، از متوسط بارش ماهانه هفت ايستگاه باران سنجي در دوره آماري (911359)، داده هاي مربوط به پارامتر هاي كيفيت 70 حلقه چاه بهره برداري و داده هاي ماهانه سطح آب 23 پيزومتر در دوره آماري (90-1380) استفاده شد. نتايج بررسي شاخص SPI نشان داد كه در سال 1386 خشكسالي شديد در منطقه اتفاق افتاده و تا سال هاي پاياني مورد مطالعه، نياز آبي منطقه تأمين نشده است. همچنين نتايج شاخص SWI نمايانگر افزايش برداشت از سفره هاي آب زيرزميني براي جبران نياز آبي دشت بوده و افت حدود سه متري آب زيرزميني را به دنبال داشته است. همبستگي به دست آمده به روش پيرسون بين خشكسالي هواشناسي و آب زيرزميني در سطح يك درصد معني دار بوده و تأثير پذيري منابع آبزيرزميني را بايك تأخير پنج ماهه نمايان مي سازد. ارزيابي كيفيت شيميايي آب هاي زيرزميني براساس شاخص هاي قابليت هدايت الكتريكي (EC)، نسبت جذب سديم (SAR) و كلر (Cl)، نشان داد كه تغيير كيفيت آب در سطح وسيعي از دشت مرند در اثر افزايش سطح زير كشت و همچنين افزايش برداشت صورت گرفته است. بر اساس نتايج به دست آمده از دياگرام ويلكاكس مشخص شد كه حدود 44 درصد مساحت آبهاي زيرزميني دشت در كلاس C1S4تا C4S1 قرارگرفته و داراي كيفيت آب خيلي شور براي مصارف كشاورزي مي باشند.