مدل‌سازي منطقه‌اي و ارزيابي ضريب جريان در حوزه كرخه

برآورد ميزان ضريب جريان، كه متأثر از عوامل مورفومتري، زمين شناسي و هيدرواقليمي است، همواره يكي از موضوعات مهم در هيدرولوژي بوده و اطلاع از ميزان آن، نقش به سزايي در برنامه ريزي و مديريت بهينه منابع آب دارد. در اين پژوهش، ابتدا با بررسي داده هاي دبي روزانه ايستگاه هاي آب سنجي و باران سنجي تعداد 22 ايستگاه با آمار مناسب و دوره مشترك آماري سال هاي آبي1378-1353 انتخاب شد. همچنين با استفاده از نقشه توپوگرافي با مقياس1:50000 و تعيين موقعيت ايستگاه ها، محدوده مورد پژوهش مشخص و پارامترهاي اوليه حوزه با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)، استخراج شد. ضريب جريان با استفاده از روش جاستين محاسبه شد. سپس شاخص جريان پايه با استفاده از داده هاي روزانه جريان و پس از كنترل سري زماني، به روش فيلتر رقومي برگشتي تك پارامتره، استخراج شد. واحدهاي سنگ شناسي با استفاده از نقشه زمين شناسي رقومي شده، با مقياس 1:250000 و بر اساس نظرات كارشناسي به دو طبقه عمده تقسيم و مساحت تحت پوشش هر واحد در هر حوزه محاسبه شد. تحليل عاملي و همگن بندي با استفاده از 15 پارامتر انجام و سپس روابط رگرسيوني در سطوح معني داري كمتر از 1 درصد استخراج شد. اعتبار روابط رگرسيوني با استفاده از آزمون استقلال خطا ها، بررسي نرمال بودن خطا ها و آماره دوربين واتسون بررسي شد. همچنين ميزان دقت مدل هاي برآوردي و نيز خطاي برآوردي آنها براساس معيارهاي ضريب تعيين، خطاي استاندارد و ميانگين خطاي مطلق بررسي شد. در مجموع ميزان خطاي برآوردي براي رابطه منطقه همگن يك به ميزان97/17 درصد و براي منطقه همگن دو به ميزان 81/27 درصد به دست آمد.