برآورد تبخير– تعرق پتانسيل بر اساس مدل‌هاي تصادفي سري‌زماني (مطالعه موردي ايستگاه تبريز)

تبخير - تعرق يكي از مهم ترين اجزاي چرخه هيدرولوژي براي برنامه ريزي سيستم هاي آبياري و ارزيابي اثرات هيدرولوژي تغيير اقليم است. مدل سازي و پيش بيني سري هاي زماني تبخير - تعرق با روش پنمن مانتيث براي ايستگاه سينوپتيك تبريز با استفاده از مدل هاي ARIMA و SARIMA به عنوان مدل هاي تصادفي خطي مورد مطالعه قرار گرفت. در اين تحقيق، از آمار و اطلاعات ايستگاه تبريز در دوره آماري 2010 1986 استفاده شد و پس از محاسبه تبخير - تعرق پتانسيل، از 20 سال اول داده ها براي پيش بيني و 5 سال آخر آنها براي صحت سنجي مدل استفاده شد. محاسبات مربوطه در دو حالت متمايز انجام شد. در حالت اول همه داده ها به عنوان يك سري سالانه در نظر گرفته شدند و مدل مناسب آنها برازش داده شد. در حالت دوم سري هاي ماهانه به صورت مجزا در طول دوره آماري انتخاب شدند و براي هر يك از آنها، بهترين مدل برازش داده شده انتخاب گرديد. نتايج نشان دادكه حالت اول با ضريب تعيين و ريشه ميانگين مربعات خطا، به ترتيب 964/0 و 85/14 در مقايسه با حالت دوم با ضريب تعيين و ريشه ميانگين مربعات خطا به ترتيب 963/0 و 52/15، تفاوت معني داري نداشته و علي رغم آنكه روش اول در حدود 67/0 ميلي متر در ماه خطاي كمتري در بر داشته است، ولي در مجموع نتايج دو روش اختلاف معني داري را ندارد و هر دو قابل توصيه مي باشند. در حالت كلي روش اول به دليل در بر گرفتن محاسبات كمتر قابل توصيه مي باشد.