تخمين عدم قطعيت مدل شبيه سازي سيلاب HEC-HMS با استفاده از الگوريتم مونت كارلو زنجيره ماركوف

مدل هاي هيدرولوژيكي اغلب شامل پارامترهايي هستند كه به طور مستقيم نمي توانند اندازه گيري شوند. تخمين پارامترها توسط روش ها و الگوريتم هاي مختلف بهينه سازي هم با خطا همراه است. بنابراين تجزيه و تحليل عدم قطعيت امري ضروري به شمار مي آيد. در تحقيق حاضر از الگوريتم DREAMZS (از الگوريتم هاي مبتني بر مونت كارلو زنجيره ماركوف) به منظور بررسي عدم قطعيت پارامترهاي مدل هيدرولوژيكي HECHMS در حوزه آبخيز تمر به مساحت 1530 كيلومتر مربع واقع در استان گلستان استفاده شد. به منظور ارزيابي عدم قطعيت 24 پارامتر بكار رفته درمدل HECHMS، سه رويداد سيل براي واسنجي و يك رويداد سيل در اعتباريابي استفاده گرديد. نتايج حاصل از واسنجي نشان داد كه بازه هاي 95 درصد عدم قطعيت كل، بيشتر داده هاي مشاهده اي بويژه دبي اوج را در برگرفتند. همچنين علاوه بر عدم قطعيت ناشي از پارامترهاي مدل بارش رواناب، منابع ديگر عدم قطعيت مانند ساختار مدل و داده هاي ورودي هم سهم مهمي در خطاي شبيه سازي دارند. با مشاهده مقادير پايين ضريب تغييرات براي پارامتر CN (شماره منحني) در تمامي سيلاب ها، اين پارامتر به عنوان حساس ترين پارامتر به حساب آمد. هيستوگرام هاي پسين پارامترها نشان داد كه بيشتر پارامترها به خوبي تعيين شده اند و ناحيه كوچكي از توزيع هاي يكنواخت پيشين را اشغال مي كنند. همچنين بهترين شبيه سازي حاصل از اجراي الگوريتم عدم قطعيت DREAMZS آشكارا بر شبيه سازي حاصل از الگوريتم جستجوي خودكار نلدر و ميد برتري داشت.