اثر قرق و جهت دامنه بر مقادير رواناب و رسوب(مطالعه موردي: حوزه‌هاي زوجي خامسان)

فرسايش خاك به عنوان يكي از بزرگترين چالش هاي زيست محيطي دنيا، سلامت اكوسيستم ها و امنيت غذايي را تهديد مي نمايد. پژوهش حاضر در حوزه هاي زوجي خامسان انجام شده و به مقايسه مقادير رواناب و رسوب ناشي از 51 واقعه بارش طبيعي در 18 كرت استاندارد فرسايش خاك مستقر در شرايط متفاوت از نظر قرق و جهت دامنه پرداخته است. با توجه به اعمال دو حالت قرق و عدم قرق در چهار وضعيت جهت دامنه(شمالي، شرقي، غربي و شمال غربي) و احتمال وجود اثرهاي متقابل، از آزمون آماري فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملا تصادفي استفاده گرديد. نتايج حاصله نشان داد كه متوسط ضريب رواناب رگبارهاي مورد بررسي در حوزه نمونه 4/21 درصد و در حوزه شاهد 4/71 درصد بود و متوسط رسوب توليدي كرت ها در حوزه شاهد حدود 15 درصد بيشتر از حوزه نمونه بود. براساس نتايج آزمون فاكتوريل، قرق و جهت دامنه اثر معني داري بر توليد رواناب داشتند و اثرات متقابل قرق و جهت دامنه بر مقادير ميانگين حجم رواناب، ضريب رواناب و مقدار رسوب در سطح يك درصد معني دار شد. بيشترين رواناب توليدي مربوط به كرت هاي شاهد نصب شده در دامنه شمالي بود. نتايج تحقيق نشان داد كه اعمال قرق با احياي پوشش گياهي و افزايش نفوذپذيري، باعث كاهش هدررفت آب و فرسايش خاك مي شود.