تحليل گفتمان جامعه‌ شناختي مذاكره‌هاي مجلس هشتم شوراي اسلامي در خصوص قانون حمايت از خانواده

Sociological discourse analysis of negotiations of the Islamic consultative Assembly on the Family Protection Law

بررسي تاريخ اجتماعي و سياسي ايران نشان دهنده اهميت موضوع زنان و خانواده براي سردمداران گفتمان­ هاي سياسي مسلط و معارض است. تحقيق حاضر با هدف شناسايي گفتمان­ هاي مسلط خانواده در مجلس شوراي اسلامي و تحليل جامعه­ شناختي آن­ها، انجام گرفته است. اين تحقيق با روش تحليل گفتمان بر روي مذاكرات نمايندگان مجلس هشتم در موضوع قانون حمايت از خانواده صورت پذيرفته و چشم ­انداز نظري آن بر مبناي نظريه ­هاي عامليت- ساختار، نظام كنش، بازنمايي و جهاني شدن تدوين شده است. يافته­ هاي حاصل از تحليل متن و تحليل زمينه مذاكرات نشان مي ­دهد كه نظم گفتماني اين مجلس در موضوع «خانواده و زنان»، شامل سه گفتمان (سنت­ گراي اصول گرا، سنت­ گراي اعتدالي و نوگراي اصلاح­ طلب) است و گفتمان «سنت گراي اعتدالي» با توجه به بافت و شرايط اجتماعي و حضور اكثريتي دربين مذاكره ­كنندگان، گفتمان مسلط بوده است. اين گفتمان توانسته بين «گفتمان سنت­ گراي اصول گرا» (به عنوان گفتمان مسلط برساختار سياسي و اقتصادي) و «گفتمان اعتدال­ گراي سنتي» (به عنوان گفتمان مسلط بر ساختار اعتقادي و عرف اجتماعي) ارتباط برقرار كند و از رويارويي اين دو (مثلاً در موضوع ازدواج موقت) جلوگيري نمايد.

The study of the social and political history of Iran shows the importance of the issue of women and the family for the leaders of the dominant and opposing political discourses. This study has been conducted with the aim of identifying the dominant discourses of the family in the Islamic Consultative Assembly and their sociological analysis. This study has been carried out with the method of discourse analysis on the negotiations of the Eighth Parliamentary Assembly on the topic of family protection law and its theoretical perspective is based on Agency-structure, system of action, representation and globalization theories. The results of the analysis of the text and the analysis of the context of the negotiations show that, the discourse's order of the parliament on the subject of "family and women" includes three discourses (fundamentalist traditionalism, moderate traditionalism and modernist reformism), and the term "moderate traditionalism" according to the context and social conditions and the presence of a majority among the negotiators has been the dominated discourse. This discourse has been able to communicate between "fundamentalist discourse" (as the dominant discourse on political and economic structure) and “moderate traditionalism discourse" (as the dominant discourse on The structure of belief and social custom) and prevent the confrontation of these two (for example, on the subject of temporary marriage).