اثر پيش تيمارهاي دمايي و محيط كشت بر كال‌زايي و باززايي تلاقي‌هاي مركب ارقام پر محصول برنج با لاين قائم

با توجه به اهميت بسيار بالاي برنج در تامين غذاي مورد نياز بشر و همچنين افزايش رشد جمعيت جهان، بهبود ژنتيكي و افزايش توليد اين گياه زراعي مهم از اهميت و جايگاه ويژه اي برخوردار است. يكي از روش هاي مهم در اصلاح گياهان از جمله برنج استفاده از روش هاي مختلف كشت بافت نظير كشت بساك مي باشد. در جهت رسيدن به اهداف ذكر شده، در اين آزمايش اثر پيش تيمارهاي دمايي (T1=4°, T2=8°) به مدت 10 روز روي بساك هاي شش تركيب ژني مختلف از لاين پرمحصول برنج قائم مورد مطالعه قرار گرفته است. براي كالوس زايي از سه محيط كشت تغيير يافته N6 (N1,N2,N3) و براي باززايي از محيط كشت MS استفاده شد. نتايج نشان داد كه ميان ژنوتيپ ها، محيط كشت هاي تغييريافته N6، پيش تيمار دمايي و اثرات متقابل آنها تفاوت معني دار در ميانگين كالوس زايي وجود دارد (P 0/01). تركيب ژنتيكي (دم سياه/ قائم// فجر/ قائم) با اعمال پيش تيمار سرمايي 8 درجه سانتي گراد به عنوان مناسب ترين ژنوتيپ در كالوس زايي با ميانگين 2/18% كالوس، تعيين شد. از ميان محيط كشت هاي تغيير يافته N6 محيط كشت N1 (+N6 2,4D 0.5mg/L^-1 + NAA 2.5 mg/L^-1 + Kin 0.5 mg/L^-1 ) + 20 گرم در ليتر مالتوز و 30 گرم در ليتر ساكارز بهترين محيط كشت بود. بهترين باززايي كل را تركيب ژني (شصتك / قائم // نعمت/ قائم) با 3/23% گياه آلبينو، از كالوس هاي انتقالي كه پيش تيمار 8 درجه سانتي گراد اعمال شده بود تعيين شد. در اين آزمايش 100% گياهان باززايي شده آلبينو بودند. پيش تيمار 8 درجه سانتي گراد براي 10 روز مناسب ترين پيش تيمار براي القاي كالوس و باززايي اين تركيب ها بود.