بررسي اثر متقابل ژنوتيپ × محيط بر روي عملكرد دانه ژنوتيپ ‌هاي يولاف زراعي با استفاده از مدل AMMI

در اين بررسي 21 ژنوتيپ يولاف زراعي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در 13 محيط (تركيب سالمكان) در طي سال هاي 1394-1388 موردبررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس مركب عملكرد دانه نشان داد كه ژنوتيپ هاي مطالعه شده، اختلاف بسيار معني داري (P≤0.01) با يكديگر دارند همچنين اثر محيط و اثر متقابل ژنوتيپ × محيط نيز در سطح احتمال 1% معني دار بود. بر اين اساس براي بررسي اثر متقابل و مشخص كردن ژنوتيپ هاي پايدار، از مدل AMMI استفاده شد. با توجه به مقادير عددي مؤلفه هاي اثر متقابل ژنوتيپي و رتبه ژنوتيپ ها، مشخص شد كه ژنوتيپ هاي 6، 8، 20، 12، 18، 21 و 1 نسبت به ساير ژنوتيپ ها از پايداري عملكرد بيشتري برخوردار بوده اند. همچنين طبق شاخص ارزش پايداري امي (ASV) به ترتيب ژنوتيپ هاي 20، 6، 8، 1، 21، 18، 9 و 3 به عنوان ژنوتيپ هاي پايدار تعيين گرديدند. جهت بررسي پايداري و پتانسيل عملكرد بالاي دانه به طور همزمان از نمودار AMMI1 استفاده گرديد. از ميان ژنوتيپ هاي پايدار ژنوتيپ هاي 21 و 6 علاوه بر پايداري عملكرد از ميزان عملكرد دانه بالاتري نيز برخوردار بودند. بنابراين مي توان اين ژنوتيپ ها را جهت معرفي به عنوان ارقام جديد يا براي استفاده در برنامه هاي اصلاحي آتي پيشنهاد نمود.