تأثير امواج فراصوت بر باززايي ساقه‌ هاي چندگانه از نوك ساقه اسپرس (Onobrychis sativa)

امواج فراصوت داراي كابردهاي متعددي در صنعت، پزشكي و فناوري زيستي است. امواج فراصوت كم انرژي، نفوذ پذيري غشاي سلولي را افزايش داده و منجر به اثرات بيولوژيكي متعددي در سلول هاي گياهي مي شود. اين تحقيق با هدف بررسي تأثير تيمار امواج فراصوت بر زنده ماني و رشد ريزنمونه هاي نوك ساقه گياه اسپرس انجام گرفت. براي اين منظور، ريز نمونه هاي نوك ساقه تحت تأثير تيمار امواج فراصوت (فركانس 37 كيلوهرتز) با زمان هاي صفر (شاهد)، 20، 30، 40، 50، 60، 90، 180،120، 240 و 300 ثانيه در حمام اولتراسونيك قرار گرفته و سپس روي محيط كشت MS حاوي 1/0 ميلي گرم در ليتر IBA و 3 ميلي گرم در ليتر BAP كشت گرديدند. نتايج نشان داد كه درصد ساقه دهي ريزنمونه ها به طور معني داري در اثر تيمار امواج فراصوت كاهش يافته ولي درصد ساقه هاي چندگانه، تعداد ساقه در هر ريزنمونه و درصد كالوس زايي به طور معني داري افزايش يافته است. تيمار شاهد (بدون امواج فراصوت) بيشترين درصد ساقه دهي به همراه پايين ترين ميزان كالوس زايي و شيشه اي شدن را نشان داد. بيشترين درصد كالوس زايي (98/60% و 11/61%) در دوره هاي زماني بالاتر (180 و 240 ثانيه) امواج فراصوت مشاهده گرديد. بيشترين درصد ساقه هاي چندگانه، تعداد ساقه در هر ريز نمونه و درصد ريز نمونه هاي شيشه اي شده در تيمار 30 ثانيه امواج فراصوت بدست آمد. افزايش دوره هاي زماني تيمار با امواج فراصوت باعث كاهش ميزان زنده ماني سلول ها و بافت هاي گياهي و در نتيجه كاهش ساقه دهي ريزنمونه ها گرديد.