مطالعه همبستگي و تجزيه عليت صفات زراعي و عملكرد دانه جمعيت‌هاي گندم ‌نياي وحشي Aegilops cylindrica L. در شرايط نرمال و تنش خشكي در ايلام

به منظور بررسي روابط بين صفات زراعي و عملكرد دانه Aegilops cylindrica، 48 جمعيت اين گونه گياهي در قالب طرح آزمايشي آگمنت بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در4 تكرار تحت دو شرايط تنش خشكي و نرمال در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه ايلام مورد مطالعه قرار گرفتند. همبستگي ساده بين صفات در هر دو شرايط تنش و نرمال نشان داد كه صفات عملكرد سنبله تك بوته، عملكرد بيولوژيكي تك بوته و وزن كاه تك بوته بيشترين همبستگي را با عملكرد دانه تك بوته داشتند. نتايج رگرسيون نشان داد كه صفات عملكرد سنبله تك بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، وزن تك سنبله و طول سنبله در شرايط نرمال و صفات عملكرد سنبله تك بوته، وزن تك سنبله و وزن هزار دانه در شرايط تنش وارد مدل رگرسيوني شدند. به ترتيب 3/96 و 3/95 درصد از مجموع تغييرات كل با مدل رگرسيوني برازش شده در شرايط نرمال و تنش بيان شد. نتايج تجزيه عليت نيز اهميت تأثير اين صفات اندازه گيري شده بر عملكرد دانه را تأييد كرد. در هر دو شرايط نرمال و تنش خشكي، عملكرد سنبله تك بوته بيشترين اثر مستقيم و مثبت را بر عملكرد دانه داشت. نتايج نشان داد كه در برنامه هاي اصلاحي با هدف افزايش عملكرد دانه در جمعيت هاي Ae. cylindrica بهتر است در هر دو شرايط نرمال و تنش گزينش بر اساس عملكرد سنبله صورت پذيرد.