ارزيابي روابط بين صفات مرتبط با توزيع مواد فتوسنتزي و عملكرد دانه ژنوتيپ هاي گندم تحت شرايط تنش خشكي آخر فصل

به منظور ارزيابي روابط بين صفات و گروه بندي ژنوتيپ هاي گندم، 11 لاين اميد بخش گندم زمستانه به همراه ارقام اروم، زارع، ميهن، پيشگام و زرين در دو سطح آبياري (آبياري كامل و قطع آبياري از مرحله گلدهي) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي مياندوآب در دو سال زراعي 93-1392 و 94-1393 مورد ارزيابي قرار گرفتند. آزمايش به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. نتايج نشان داد همبستگي عملكرد دانه در هر دو شرايط با صفات، وزن ساقه، وزن پدانكل، وزن سنبله و شاخص برداشت مثبت و معني دار بود. در شرايط نرمال رطوبتي همبستگي عملكرد دانه با محدوديت منبع و محدوديت مخزن با حذف برگ ها منفي و معني دار و در حالي كه همبستگي آن در شرايط تنش كم آبي با ميزان انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد همبستگي مثبت و معني دار بود. نتايج تجزيه رگرسيون نشان داد در شرايط نرمال وزن سنبله، محدوديت مخزن با حذف برگ پرچم و ساير برگ ها 61 درصد و در شرايط تنش كم آبي ميزان انتقال مجدد، وزن بوته و سهم انتقال مجدد 65 درصد از تغييرات عملكرد دانه را توجيه نموده و به عنوان صفات مؤثر بر عملكرد دانه شناسايي شدند. بر اساس نتايج تجزيه كلاستر ژنوتيپ ها در شرايط نرمال به پنج گروه و در شرايط تنش رطوبتي به چهار گروه تقسيم شدند. در تجزيه به عامل ها از طريق تجزيه به مولفه هاي اصلي در هر دو شرايط سه عامل شناسايي شدند كه در شرايط نرمال 71/40 درصد و در شرايط تنش كم آبي 65/79 درصد از تغييرات داده ها را تبيين كردند.