ارزيابي برخي ژنوتيپ‌هاي پاييزه كلزا براساس صفات زراعي و شاخص SIIG

به منظور بررسي تنوع ژنتيكي، روابط بين صفات و انتخاب ژنوتيپ هاي برتر با استفاده از شاخص SIIG، آزمايشي در اراضي كشاورزي شهر تيكمه داش از توابع استان آذربايجان شرقي در سال زراعي 97-1396 انجام شد. در اين آزمايش 22 ژنوتيپ كلزاي پاييزه در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي براي مطالعه تعدادي از صفات زراعي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ژنوتيپ هاي L963، Okapi و Licord داراي ميانگين عملكرد دانه بيشتر بودند. همچنين ژنوتيپ هاي ياد شده از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، عملكرد تك بوته و عملكرد داراي ضريب تنوع فنوتيپي بالا بودند كه نشان دهنده تأثير محيط بر صفات مذكور است. ضرايب تنوع فنوتيپي و ژنوتيپي نشان داد كه ژنوتيپ ها از نظر صفاتي مانند تعداد غلاف در بوته، عملكرد تك بوته و عملكرد داراي تنوع ژنتيكي بالايي هستند. وراثت پذيري عمومي براي صفات روز تا گل دهي، تعداد غلاف در ساقه اصلي و عملكرد بالا و براي صفات تعداد روز تا غلاف دهي، تعداد روز تا رسيدگي و ارتفاع بوته پايين بود. در تجزيه به عامل ها به روش مولفه هاي اصلي، پنج عامل در مجموع 65.69% از كل تغييرات را توجيه نمودند. بر اساس شاخص SIIG، ژنوتيپ هاي SW101، L83، HW101 و L963 با مقدار SIIG بيشتر (به ترتيب 0.710، 0.672، 0.653 و 0.653) جزء ژنوتيپ هاي برتر بودند. از طرفي ژنوتيپ هاي Zarfam، Talayeh، L957 و SLM046 با مقدار SIIG كمتر (به ترتيب 0.185، 0.243، 0.271 و 0.272) جزء ژنوتيپ هاي ضعيف از نظر اكثريت صفات مورد مطالعه بودند. ژنوتيپ هاي SW101، L14، Nafis، Okapi و L963 با داشتن مقدار SIIG بالا و هم چنين عملكرد بالاتر از متوسط كل، جزء ژنوتيپ هاي برتر از نظر عملكرد دانه و سايرصفات مورد مطالعه بودند.