توزيع مكاني جيوه در خاك هاي اطراف كارخانه سيمان كرمان

خاك ها به دليل دريافت رسوبات، شاخص هاي معتبري از پديده آلودگي هستند. اطلاعات كمي در زمينه توزيع جيوه در خاك هاي مناطق صنعتي بويژه در ايران موجود است. به منظور بررسي توزيع مكاني جيوه و همچنين وسعت آلودگي جيوه در خاك، مطالعه اي در خاك هاي اطراف كارخانه سيمان كرمان طراحي و اجرا گرديد. تعداد 103 نمونه خاك سطحي جمع آوري و غلظت كل جيوه خاك تعيين گرديد. شاخص هاي ارزيابي ميزان آلودگي، محاسبه و نقشه هاي پراكنش مكاني جيوه تهيه شد. همچنين نقش فاكتورهاي محيطي در توزيع جيوه بررسي گرديد. غلظت كل جيوه در خاك در محدوده 6.7 تا 341 ميكروگرم در كيلوگرم با ميانگين 164.1 ميكروگرم در كيلوگرم به دست آمد. مقايسه مقادير اين عنصر با ميانگين جهاني آن در خاك ها نشان مي دهد فعاليت هاي صنعتي در منطقه باعث افزايش غلظت جيوه در خاك شده است. نتايج حاصل از شاخص زمين انباشتگي نمونه هاي خاك نشان داد كه خاك هاي مورد مطالعه از نظر آلودگي جيوه در محدوده غيرآلوده تا آلودگي متوسط و براساس فاكتور آلودگي، سطوح آلودگي كم تا آلودگي قابل ملاحظه جيوه مشخص گرديد. نقشه توزيع مكاني غلظت كل جيوه نشان مي دهد بيشترين غلظت جيوه در اطراف كارخانه و به سمت جنوب و جنوب شرقي منطقه مشاهده مي شود. غلظت هاي بالاي جيوه در مناطق كم ارتفاع و كم شيب روي شيب جنوبي منطقه مشاهده مي شود. نتايج نشان داد هر چند غلظت اين آلاينده در منطقه مورد مطالعه حاد نمي باشد ولي با توجه به نزديك بودن منطقه صنعتي به محل مسكوني، برنامه ريزي جهت كنترل انتشار اين فلز و آلاينده هاي ديگر بايد مورد توجه جدي قرار گيرد.