چكيده فارسي :
مثل ميراث ديرينه و حاصل فرهنگ، انديشه و تجربة گذشتگان است. البته شكي نيست كه عنصر فرهنگي و ادبي تحت تأثير موقعيت جغرافيايي هر سرزميني ويژگي‌هاي خاص خود را يافته است. تمدن فارسي و عربي نيز از اين قاعده مستثنا نيست و در حوزة فرهنگي و ادبي و به‌ويژه در ضرب‌المثل‌ها مي‌توان تأثير انديشه و باور هر يك از مردمان اين دو تمدن و نيز تأثير جغرافيا و طبيعت را به‌طور آشكار ملاحظه‌كرد؛ لذا در اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي، حيوانات را به‌عنوان يكي از عناصر طبيعت، در ضرب‌المثل‌هاي كهن عربي و فارسي بررسي مي‌نماييم تا كار‌كرد آن‌ها در تبيين مفاهيم مختلف ارزيابي‌شود. البته از آن‌جا‌كه بررسي تمام حيوانات در يك مقال نمي‌گنجد، بر آن شديم كه برخي از پركاربردترين حيوانات (شتر، سگ، گرگ و كلاغ) را بررسي‌كنيم تا شباهت‌‌ها و تفاوت‌هاي اين ضرب‌المثل‌ها در زبان عربي و فارسي به‌نوعي روشن‌شود و مفاهيم مورد نظرشان تبيين‌گردد و در نهايت نوع نگاه عرب‌ها و ايرانيان به اين حيوانات آشكار گردد. به‌طور خلاصه مي‌توان‌گفت كه اين حيوانات در مثل‌هاي كهن عربي و فارسي با فراواني متفاوت، گاه براي نماياندن ويژگي‌هاي مثبت و منفي انسان به‌كار‌مي‌روند، گاه رفتارهاي طبيعي و مثبت و منفي انسان‌ها را مطرح‌مي‌كنند، گاهي مفاهيم انتزاعي را به‌صورت ملموس براي ما به‌تصوير‌مي‌كشند و گاهي نيز مفاهيم پندآموز را انتقال‌مي‌دهند.
چكيده لاتين :
The proverb is the ancient heritage and the result of the culture, thought and experience of the ancientst. Of course, it is not doubtful that the cultural and literary element has its own characteristics under the influence of the geographic location of each land, and the nature of the work has been obviously involved. Persian and Arabic civilization have always had inseparable links in the cultural field, especially proverbs, in the context of their geographical coexistence. Therefore, by examining the proverbs of each of them, one can uncover the hidden angles of culture of every nation and nation. In this study, among the elements of nature, we examine the animals in the Arabic and Persian proverbs in order to identify firstly the type of animals used as boldly as these proverbs, and, in the second, the function of animals in Explaining the different concepts to be evaluated. In fact, the author of this study, through the descriptive and analytical study of animals in Arabic and Persian parables, looks at the distinctions and similarities of these proverbs
