كليدواژه :
نظريه‌ي ارتباط ياكوبسن , نقش ترغيبي , حافظ شيرازي , مخاطبشناسي
چكيده فارسي :
ياكوبسن، ابزارهاي تاثيرگذاري زبان را در شش حوزه ي عاطفي، ترغيبي، ارجاعي، فرازباني، همدلي و ادبي معرفي ميكند كه هنرمند بايد با هدايت پيام خود از طريق اين شش مجرا، مخاطب خويش را تحت تأثير قرار دهد. حافظ در ترغيب، با مخاطب خاص يا عام سخن مي گويد، لذا در تحليل خطاب ها، شناخت مخاطب مورد نظر شاعر و بررسي ميزان تأثير ترغيبات بر مخاطب اهميّت بسياري دارد. شناخت مخاطبان حافظ، دريچهاي به سوي دركي صحيح از فضاي سياسي- اجتماعي حاكم بر زمانه ي حافظ و گفتمان رايج در آن مي گشايد. حافظ پيام هاي ترغيبي را، در زمينه هاي مختلف ديني، عرفاني، اخلاقي، فرهنگي، سياسي و اجتماعي با مخاطباني متنوع و به قصد ايجاد تأثير، تغيير و اصلاح، مطرح مي كند. مخاطباني كه متناسب با مضمون پيام، شخصيت ها و نهادهاي سياسي و اجتماعي را نيز در خويش جاي داده اند. در اين مقاله از روش توصيفي- تحليلي استفاده شدهاست و كل غزليّات حافظ مورد بررسي قرار گرفته اند و ابيات مرتبط با بحث استخراج و تحليل شده اند. مخاطب شناسي يكي از عناصر بنيادي نظام شاعرانه ي حافظ محسوب مي شود. گزاره هاي شعر حافظ با توجه به شخصيت مخاطب شكل مي گيرد. كاركرد غالب جمله هاي امر، نهي، ندا و برخي از جمله هاي خبري، ترغيب مخاطب به اهداف مورد نظر حافظ است.
چكيده لاتين :
Jacobson, introduces the instruments of influencing language in six areas of emotional, civic, referential, metaphorical, sympathetic, and literary influence audience by these channels. The statements of Hafez poetry are based on his goals and according to the personality of the audience. More function of the imperative, negatives, interjection and some of the predicative Encouraging the audience to pursue the goals of Hafez. lyrics of Hafez, as an exemplary example, the breadth of the poet's persuasive messages in various fields of religious, mystical, moral, cultural, political and social with a diverse audience is revealed. the poet intends to create change and correct in his audience. Audience that fits the theme of the message, they also have personalities and political and social institutions.The research method in this study has been used descriptive analytical. All Hafiz s Ghazaliat has been studied and issues of the discussion have been analyzed recognizing Hafez's audience can be understood the lyrics of this poetic poet. the more accurate knowledge of this audience, due to the more precise knowledge of this audience, there is a wide opening to a proper understanding of the socio-political environment governing Hafez's time and the current discourse.
