بررسي ارتباط توزيع فضايي بيماري هاي بدخيم و عنصر سرب در استان اصفهان

مقدمه: چندين گروه مهم بيماري‌ها (مثل بيماري‌هاي بدخيم) كه علت‌هاي ناشناخته و درمان‌هاي نامطمئن دارند وقتي كه نقشه‌ي شيوع و توزيع فضايي آن‌ها ترسيم مي‌‌شود، تفاوت‌هاي حايز اهميتي از يك نقطه به نقطه‌ي ديگر مشاهده مي‌شود. اين مقاله حاصل تحقيقي در استان اصفهان است كه با استفاده از اطلاعات علوم پزشكي و تكيه بر بازشناسي پديده‌هاي ژئوژنيك (نقشه‌ي پراكندگي سرب در استان) انجام شده است و قصد دارد با برقراري ارتباطي معني‌دار بين برخي بيماري‌ها (مطالعه‌ي موردي: بيماري‌هاي بدخيم) و تجمع فلزات سنگين موجود در زمين (مطالعه‌ي موردي: سرب)، نسبت به نحوه‌‌ي توزيع فضايي بيماري‌هاي بدخيم و بررسي ارتباط اين بيماري با سرب در استان اصفهان مبادرت نمايد. روش‌ها: در اين مطالعه، آمار كليه‌ي بيماري‌هاي بدخيم ثبت شده در استان اصفهان در طي سال‌هاي 1386 تا 1388 تهيه شد. آمار جمع آوري شده براي تهيه‌ي نقشه‌هاي توزيع فضايي بيماري‌هاي بدخيم مورد استفاده قرار گرفت. پس از آن نقشه‌ي پراكندگي سرب در استان اصفهان به منظور تطبيق فراواني غلظت سرب و ارتباط سنجي با فراواني بيماري‌هاي بدخيم از سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني كشور تهيه و مورد استفاده قرار گرفت. در پايان آمار غلظت سرب در سه منطقه‌ي (اراضي كشاورزي، غير كشاورزي، شهري و صنعتي) به منظور اطلاع از ميزان غلظت سرب براي اطمينان از پراكندگي سرب در استان از جهاد كشاورزي استان تهيه شد و با استفاده از نرم افزار GIS (Geographic information system يا همان سيستم اطلاعات جغرافيايي نرم‌افزاري است كه به وسيله‌ي آن مي‌توان با وارد كردن داده‌هاي كمي در جدول اطلاعاتي مكان‌ها به ترسيم نقشه و نمودار پرداخت) و وارد كردن اطلاعات بيماري‌هاي استان در جدول اطلاعاتي استان توزيع فضايي بيماري‌هاي بدخيم ترسيم و با پراكندگي سرب در استان مقايسه گرديد. يافته‌ها: پراكندگي سه نوع از بيماري‌هاي بدخيم شامل بيماري‌هاي بدخيم پوست، بيماري‌هاي بدخيم خون و بيماري‌هاي بدخيم سينه منطبق بر پراكندگي سرب در همان نقاط است و بخش مهمي از اين نوع بيماري‌هاي بدخيم در استان اصفهان معلول وجود سرب در آن نقاط است. نتيجه‌گيري: ترسيم توزيع فضايي ده بيماري بدخيم شايع در استان اصفهان نشانگر نوعي ارتباط بين عنصر سرب و فراواني سه نوع از اين بيماري‌‌ها در استان بود.