فراواني كارديوميوپاتي وابسته به دانامايسين در كودكان و نوجوانان بهبود يافته از لوسمي ‌لنفوبلاستيك حاد و ارتباط آن با سطح تروپونين قلبي و دوز تجمعي دارو

مقدمه: مطالعه‌ي حاضر با هدف تعيين فراواني كارديوميوپاتي وابسته به دانامايسين در كودكان و نوجوانان بهبود يافته از لوسمي ‌لنفوبلاستيك حاد و ارتباط آن با سطح تروپونين قلبي و دوز تجمعي دارو به انجام رسيد. روش‌ها: اين مطالعه‌ي مقطعي در جمعيّت كودكان و نوجوانان زير 18 سال با سابقه‌ي بيماري لوسمي ‌لنفوسيتي حاد (Acute lymphocytic leukemia يا ALL) با شرح حال دريافت دانامايسين در بيمارستان الزهرا (س)، وابسته به دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، انجام شد. افراد داراي معيارهاي ورود به مطالعه بر اساس دوز تجمعي دانامايسين به دو گروه كمتر از 250 و بيشتر از 250 ميلي‌گرم بر متر مربع تقسيم شدند. در كليه‌ي بيماران پس از اخذ رضايت‌نامه و گرفتن شرح حال و انجام معاينات اوليه، سطح خوني تروپونين قلبي T اندازه‌گيري شد و سپس شاخص‌هاي Shortening fraction ((SF و كسر تخليه (Ejection fraction يا EF) به وسيله‌ي اكوكارديوگرافي ارزيابي گرديد. نتايج به دست آمده بين دو گروه به وسيله‌ي نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. يافته‌ها: از بين 55 بيمار مبتلا به ALL تحت درمان با دانامايسين، 3 نفر مبتلا به كارديوميوپاتي بودند كه همه‌ي آن‌ها در گروه دوم قرار داشتند (0.048 P). ميانگين شاخص EF در گروه اول و دوم به ترتيب 4.26 ± 65.03 و 6.56 ± 61.4 بود (0.02 P). همچنين ميانگين شاخص SF در گروه اول و دوم به ترتيب 4.19 ± 34.23 و 4 ± 31.92 بود (0.04 P). نتيجه‌ي آزمايش تروپونين قلبي نيز در 4 نفر از افراد گروه دوم مثبت بود، در صورتي كه در گروه اول مورد مثبتي يافت نشد (0.037 P). بين ابتلا به كارديوميوپاتي و افزايش تروپونين قلبي ارتباط معني‌داري وجود نداشت (0.21 = P). نتيجه‌گيري: بيماران مبتلا به ALL تحت درمان با دانامايسين در معرض عوارض قلبي دارو قرار دارند و توصيه مي‌شود حتي‌الامكان از مقادير بيشتر از 250 ميلي‌گرم بر متر مربع پرهيز شود؛ چرا كه شانس كارديوتوكسيسيتي بسيار بالاتر مي‌رود. از آن جا كه ارتباط معني‌داري بين سطح تروپونين T قلبي و كارديوميوپاتي وجود نداشت، نمي‌توان از آن به عنوان يك ماركر قابل اطمينان بررسي كارديوتوكسيسيتي به تنهايي و يا جانشين اكوكارديوگرافي استفاده كرد.