مسموميت با پاراكوت: آنچه پزشكان اورژانس بايد بدانند

مقدمه: مسموميت با پاراكوات يكي از كشنده‌ترين مسموميت‌هاي مورد مواجهه پزشكان در بخش‌هاي اورژانس هستند، اما هنوز به دليل گستردگي طيف تأثير علف كشي و قيمت به نسبت نازل آن، در مناطق مختلفي از كشور در بخش كشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. پاراكوات به صورت مايع تغليظ شده يا به صورت گرانول‌هايي كه قابل حل در آب هستند و يا به صورت آئروسل ‏در دسترس بوده است و با اسامي‌ سكوكوات، دكسترون ‏X‏، دكسترون، ‏گراماكسون، هرباكسون، هربوكسون، پيلاركسون و غيره در كشور توزيع مي‌شود. اين ماده اثر علف كشي خود را از طريق دخالت در سيستم انتقال الكترون داخل سلولي و مهار تبديل ‏NADP‏ به ‏NADPH‏ اعمال مي‌كند و باعث ايجاد سوپر اكسيد و راديكال‌هاي آن مي‌‌شود. اين راديكال‌ها به طور خطرناكي ‏براي سلول‌ها سمي ‌هستند و ‏به اسيدهاي چرب غير اشباع غشاي سلول حمله مي‌كنند و باعث تخريب ساختمان غشاي سلولي مي‌شوند. در مسموميت با پاراكوات سيستم‌هاي تنفسي، قلب و عروق، اعصاب مركزي، غدد، گوارشي، پوستي و به طور كلي همه سيستم‌هاي بدن به نحو جدي بسته به مقدار خورده شده درگير مي‌شوند. البته اثرات عمد‌ه‌ي اين مسموميت اغلب با درگيري ريه شروع و به صورتي مشابه سندرم زجر تنفسي تظاهر مي‌كند. اين مسموميت با بلع 20 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن و يا بيشتر شروع و به طور معمول سطوح سرمي‌ بيشتر از 0.2 ميكروگرم در ميلي‌ليتر در عرض 24 ساعت و بيشتر از 0.1 ميلي‌گرم در ميلي‌ليتر در عرض 48 ساعت با پيامد كشنده همراه است. درمان فوري يك عامل تعيين كننده‌ي بسيار مهم بقا در بيماران مسموم با پاراكوات است. حمايت تنفسي، مايع درماني، روش‌هاي پيش‌گيري از جذب، تسريع و افزايش دفع سم از خون و استفاده از آنتي‌اكسيدان‌ها از راهكارهاي مورد استفاده در درمان اين مسموميت بوده و آنتي‌دوت مؤثر خاصي براي اين مسموميت توصيه نمي‌شود. مرگ و مير ناشي از اين مسموميت تا حدود 75 درصد نيز گزارش شده است كه با ميزان سم بلعيده شده مرتبط است.