ميزان اثر عمق بيهوشي بر بروز و شدت رفلكس چشمي قلبي در جراحي استرابيسم در كودكان و نوجوانان

مقدمه: از جمله مشكلات حين بيهوشي در عمل جراحي چشم بروز رفلكس چشمي- قلبي مي‌باشد كه در اثر فشار به كره‌ي چشم يا تحت كشش قرار گرفتن ساختمان‌هاي اطراف چشم رخ مي‌دهد. اين رفلكس در بيشتر مواقع به صورت براديكاردي خود را نشان مي‌دهد، ولي در بعضي مواقع مي‌تواند به صورت آريتمي‌هاي ديگر كه مي‌تواند تهديد كننده‌ي جان بيمار و يا حتي ايست كامل قلبي بروز كند. هدف از اجراي اين مطالعه، ارزيابي تأثير عمق بيهوشي با استفاده از پروپوفول بر رفلكس چشمي- قلبي بر اساس بي‌اسپكترال ايندكس در جراحي استرابيسم كودكان و نوجوانان بود. روش‌ها: اين مطالعه از نوع كارآزمايي باليني دوسو كور بود كه در بيماران 2 تا 18 ساله‌ي مبتلا به استرابيسم كه جهت عمل جراحي اصلاح استرابيسم به اتاق عمل بيمارستان فيض مراجعه كرده بودند، انجام شد. بيماران بر حسب ورود به اتاق عمل به صورت تصادفي در 3 گروه قرار گرفتند. گروه‌ها بر اساس عمق بيهوشي تقسيم شدند. در گروه I، Bis(Bispectral index) 4 ± 40، گروه II 4 ± 50 و گروه III 4 ± 60 بود. براي مقايسه‌ي ميانگين متغيرهاي كمي بين سه گروه از آزمون One way ANOVA و براي مقايسه‌ي فراواني متغيرهاي كيفي بين سه گروه از 2χ استفاده شد. يافته‌ها: در اين مطالعه 3 گروه 25 نفره از كودكاني كه تحت عمل جراحي استرابيسم قرار گرفته بودند، مطالعه شدند. در گروه I و II 40 درصد پسر و 60 درصد دختر و در گروه III 52 درصد پسر و 48 درصد دختر بودند. بروز رفلكس چشمي- قلبي در سه گروه مورد مطالعه متغير و بين 20 درصد در گروه I تا 60 درصد در گروه III متغير بود. آزمون One way ANOVA نشان داد كه تفاوت ميانگين ضربان قلب بين گروه اول و دوم معني‌دار نبود (0.05 P)، اما بين گروه اول و سوم و بين گروه دوم و سوم معني‌دار بود (0.05 P). به علاوه ميانگين فشار خون سيستوليك بين سه گروه تفاوت معني‌داري نداشت. در گروه I در 20 درصد موارد، در گروه II در 28 درصد موارد و در گروه III در 60 درصد موارد عارضه رخ داده بود. آزمون 2χ نشان داد بروز آريتمي و نياز به دارو براي رفع آريتمي در سه گروه يكسان نبود (0.05 P)، اما بروز تهوع و استفراغ در سه گروه يكسان بود. نتيجه‌گيري: بروز رفلكس چشمي- قلبي در حين انجام اعمال جراحي چشم بين 30 تا 90 درصد است. نتايج مطالعه‌ي ما نشان داد كه اين ميزان در سه گروه مورد مطالعه متغير و بين 20 درصد در گروه I تا 60 درصد در گروه III متغير بود. همچنين نتايج مطالعه‌ي ما نشان داد در گروه I و II رفلكس چشمي- قلبي به طور معني‌داري كمتر از گروه III بود.