بررسي عوامل ايجاد كننده‌ي سينوزيت‌هاي مهاجم قارچي در بيماران بستري در بيمارستان‌هاي دانشگاهي شيراز

مقدمه: هدف از انجام مطالعه‌ي حاضر، تعيين عوامل مؤثر در بروز عفونت‌هاي قارچي مهاجم سينوس در بيماران بستري در بيمارستان‌هاي دانشگاهي شيراز بود. روش‌ها: 36 بيمار مشكوك به سينوزيت قارچي مهاجم، كه داراي شرايط انجام بيوپسي بافتي بودند، در طول 18 ماه (از اول فروردين 1388 تا پايان شهريور 1389) از بخش‌هاي داخلي سه بيمارستان دانشگاهي شيراز در اين مطالعه وارد شدند. تمامي نمونه‌ها هم از جهت يافته‌هاي هيستوپاتولوژي ارزيابي شدند و هم كشت و آنتي‌بيوگرام آن‌ها مورد بررسي قرار گرفت. همه‌ي بيماران ضمن انجام سي‌تي اسكن سينوس از نظر عوامل خطرزا بررسي و به سه سطح قطعي (Proven)، محتمل (Probable) و ممكن (Possible) تقسيم شدند. براي تحليل آماري داده‌ها در نرم‌افزار 14SPSS از آزمون آماري 2χ و جداول توصيفي استفاده شد. يافته‌ها: در مجموع 35 نفر از بيماران با يكي از بيماري‌ها يا درمان‌هاي ضعيف كننده ايمني يا با ديابت به طور منفرد يا به طور همراه با ديگر بيماري ها درگير بودند. تعداد 20 نفر از بيماران، يافته‌هاي راديولوژيك تهاجم بيماري به خارج از سينوس يا نكروز را نشان دادند كه 18 نفر در معاينه داراي علايم نكروز، خوردگي استخوان‌هاي بيني و كام يا درگيري حدقه چشم و ... را نشان دادند . 21 نمونه داراي يافته‌هاي هيستوپاتولوژي بودندكه اين 21 نفر در گروه Proven قرار داشتند و 16 نمونه كشت حاصل شد: 4 كانديدا 7 آسپرژيلوس (6 فلاوس و1 فوميگاتوس) و 5 موكورمايكوزيس. از مجموع 16 ارگانيسم رشد يافته تمامي داراي هيستوپاتولوژي مثبت ) بودند. از بين 8 بيماري كه هيستوپاتولوژي به نفع موكور مايكوز داشتند، 6 نفر به ديابت مبتلا بودند، بنابراين موكورمايكوزيس با ديابت بيشترين ارتباط را دارد (0.05 P). هيچ يك از داروهاي ضد قارچ موجود توان لازم جهت پوشش هر سه دسته ارگانيسم شايع را ندارند. نتيجه‌گيري: بايد شرايطي كه زمينه‌ساز بيماري سينوزيت قارچي مهاجم بوده يا مانع درمان مي‌شود را اصلاح كرد. پيش از بررسي نتايج وقت‌گير كشت و آنتي‌بيوگرام مي‌توان درمان را بر پايه‌ي هيستوپاتولوژي با اعتماد زياد آغاز نمود ولي انجام دبريدمان وسيع جراحي بافت آلوده و نكروزه و آغاز داروي ضد قارچ مناسب با شك بيشتر به موكور يا آسپرزيلوس الزامي است. تا كامل شدن داده‌ها و انجام مطالعات بيشتر،‌ درمان تركيبي براي عفونت‌هاي مهاجم قارچي مجاز نيست.