بررسي دز جذبي پوست، تيروئيد و چشم در تصويربرداري سي تي آنژيوگرافي عروق كرونري و مقايسه آن با آنژيوگرافي معمولي

مقدمه: يكي از مهم‌ترين روش‌هاي تشخيص بيماري‌هاي قلب و عروق و به ويژه ناهنجاري‌هاي عروق كرونري، تصويربرداري مي‌باشد. ابداع دستگاه‌هاي سي‌تي با چند رديف آشكارساز در سال‌هاي اخير قابليت‌هاي نويني را در عرصه‌ي تصويربرداري و به ويژه تصويربرداري از قلب و عروق ايجاد نموده است. سي‌تي آنژيوگرافي عروق كرونري روش جديد تصويربرداري است كه با اين دستگاه‌ها انجام مي‌شود. با وجود مزاياي فراوان، اين روش دوز جذبي بالايي به بيماران تحميل مي‌نمايد. بنابراين بررسي ميزان دوز تحميلي به بيماران امري لازم و ضروري است. با توجه به اين مطلب، در اين تحقيق دوز جذبي ارگان‌ها مورد بررسي قرار گرفت. هدف اين تحقيق تعيين دوز جذبي پوست، تيروييد و چشم در سي‌تي آنژيوگرافي عروق كرونري و مقايسه‌ي آن‌ها با مقادير دوز اين ارگان‌ها در آنژيوگرافي معمولي بود. روش‌ها: در اين تحقيق دوز جذبي پوست، تيروييد و چشم 67 بيمار مراجعه‌كننده به بيمارستان‌هاي الزهرا (س) و سينا در اصفهان جهت انجام سي‌تي آنژيوگرافي عروق كرونري مورد ارزيابي قرار گرفت. روش محاسبه‌ي دوز از طريق اندازه‌گيري عملي به صورت دوز نقطه‌اي با استفاده از TLD (Thermoluminescent dosimeter) صورت پذيرفت. براي دوزيمتري هر يك از ارگان‌هاي مذكور از يك جفت دوزيمتر ترمولومينسانس GR-200 استفاده گرديد. مقدار متوسط حاصل از هر جفت TLD به عنوان دوز ارگان در نظر گرفته شد. دوزيمترها قبل از اندازه‌گيري، با استفاده از چشمه‌ي كبالت 60 كاليبره شدند و بعد از تصويربرداري ميزان دوز براي هر ارگان به صورت مجزا محاسبه و با مقادير دوز آنژيوگرافي معمولي مقايسه گرديد. دستگاه‌هاي سي‌تي مورد استفاده عبارت بودند از دستگاه سي‌تي 64 رديف آشكارسازي مدل Lightspeed VCT ساخت كشور آمريكا در بيمارستان الزهرا (س) و دستگاه 64 مقطعي مدل Philips در بيمارستان سينا. يافته‌ها: ميانگين دوز جذبي پوست، تيروييد و چشم در سي‌تي آنژيوگرافي كرونري به ترتيب برابر با 1.73 ± 8.32، 1.68 ± 2.06 و 0.16 ± 0.3 سانتي‌گري و در آنژيوگرافي معمولي براي اين ارگان‌ها به ترتيب برابر با 9.3 ± 6.64، 0.17 ± 0.15و 0.03 ± 0.03 سانتي‌گري بود. بين دوز جذبي اين ارگان‌ها در دو روش تصويربرداري فوق تفاوت معني‌داري وجود داشت (0.001 P). دامنه‌ي دوز جذبي پوست در آزمايشات سي‌تي آنژيوگرافي در حد 12.22-5.15 سانتي‌گري و در آنژيوگرافي معمولي كرونري 39-0.07 سانتي‌گري بود. نتيجه‌گيري: در هر دو روش دوز جذبي پوست به دليل اين كه به طور مستقيم تحت تابش قرار مي‌گيرد از دو ارگان ديگر بيشتر است. در دامنه‌ي دوز پوست در هر دو روش تغييرات قابل ملاحظه‌اي مشهود است و دامنه‌ي دوز جذبي پوست در آنژيوگرافي معمولي خيلي بيشتر از سي‌تي آنژيوگرافي عروق كرونري مي‌باشد. دوز جذبي ارگان‌ها در روش سي‌تي آنژيوگرافي بيشتر از آنژيوگرافي معمولي مي‌باشد. پارامترهاي اسكن تأثير مهمي در ميزان دوز جذبي ايفا مي‌كند. بنابراين تكنسين‌ها بايد آموزش‌هاي كافي را در اين زمينه كسب و دقت لازم را در مرحله‌ي عمل به كار بندند.