دوز دريافتي زنان يائسه در دانسيتومتري استخوان به روش دگزا (DEXA) و رابطه‌ي آن با قد، وزن و شاخص توده‌ي بدني

مقدمه: سنجش تراكم ماده‌ي معدني استخوان در ارزيابي خطر شكستگي، تشخيص استئوپروز و پي‌گيري درمان مؤثر است. يكي از گسترده‌ترين روش‌هاي غير تهاجمي جهت بررسي صحت استخوان، دگزا (جذب اشعه‌ي ايكس با دو انرژي) است كه علت آن دوز دريافتي پايين بيماران، كيفيت تصاوير به دست آمده و ارزان‌تر بودن آن در مقايسه با ديگر روش‌هاي مذكور مي‌باشد. خطرات اساسي تابش به بيمار در اين روش، سرطان‌زايي و اثرات ژنتيكي است. بخش اساسي تضمين كيفيت در راديولوژي تشخيصي، ارزيابي دوز دريافتي توسط بيماران مي‌باشد. روش‌ها: در اين مطالعه، 43 زن يائسه كه به بخش دانسيتومتري استخوان بيمارستان سيدالشهداي (ع) اصفهان مراجعه نمودند، انتخاب شدند. جهت انجام دوزيمتري از دوزيمترهاي ترمولومينسانس 200TLD-GR استفاده شد. يافته‌ها: آزمون همبستگي Pearson نشان داد كه يك رابطه‌ي معني‌داري بين دوز ورودي پوست با شاخص توده‌ي بدني (0.885 = r، 0.001 P) و وزن (0.745 = r، 0.001 P) و يك رابطه‌ي معكوس با قد (0.258- = r، 0.047 P) وجود دارد. همچنين آزمون همبستگي Pearson يك رابطه‌ي معكوس بين دوز مؤثر با قد (0.346- = r، 0.001 P)، وزن (0.811- = r، 0.001 P) و شاخص توده‌ي بدني (0.651- = r، 0.001 P) را نشان داد. مقدار متوسط دوز ورودي پوست 0.50 ميكروسيورت (0.95-0.26 ميكروسيورت) و مقدار متوسط دوز مؤثر بيماران 9.54 ميكروسيورت (12.65-7.25 ميكروسيورت) تعيين شد. نتيجه‌گيري: ما يك رابطه‌ي معني‌داري بين دوز ورودي پوست و مؤثر با قد، وزن و شاخص توده‌ي بدني يافتيم. نتايج ما نشان داد كه ميزان دوز دريافتي بيماران در دانسيتومتري استخوان با استفاده از سيستم Norland XR_46 بسيار كم است كه از ميزان متوسط دوز دريافتي مردم ناشي از دوز زمينه در انگليس (7 ميكروسيورت) كمتر مي‌باشد.