بررسي سودمندي و بي‌خطر بودن كربنات منيزيم در بيماران هيپرفسفاتميك تحت همودياليز مزمن

مقدمه: بيماري مرحله‌ي نهايي كليه (End stage renal disease يا ESRD) با اختلالات شديد در متابوليسم كلسيم و فسفر همراه است. سنگ بناي اين تغييرات زيان‌بار، هيپرفسفاتمي است و به نظر مي‌رسد نمك‌هاي منيزيم علاوه بر پايين آوردن فسفر خون فوايد ديگري از جمله كاهش اضافه بار كلسيم تحميل شده به اين دسته از بيماران را به همراه داشته باشند. اين مطالعه جهت بررسي سودمندي و بي‌خطر بودن درمان هيپرفسفاتمي با كربنات منيزيم در بيماران ESRD تحت همودياليز طراحي و انجام گرديد. روش‌ها: مطالعه‌ي حاضر يك كارآزماي باليني تصادفي آينده‌نگر بود كه در طي سال‌هاي 1389 و 1390 بر روي بيماران ERSD تحت همودياليز منظم (3 جلسه 4 ساعته در هفته) در مراكز درماني اصفهان صورت گرفت. در گروه شاهد قرص كربنات كلسيم 500 ميلي‌گرم سه بار در روز و در گروه آزمايش قرص كربنات منيزيم 250 ميلي‌گرم سه بار در روز جهت شروع تجويز شد. داروها بر اساس آزمايشات هر دو هفته تغيير دوز داده شد. در ضمن بيماران توسط پزشك هر دو هفته از نظر علايم باليني و عوارض احتمالي دارو معاينه شدند. سطوح كلسيم، فسفر، منيزيم، LDL (Low density lipoprotein)، HDl (High density lipoprotein)، CRP (C reactive protein)، Alb Tg، iPTH (Parathyroid hormone) و فشار خون بيماران در ابتدا و در طول مطالعه با فواصل منظم چك گرديد. يافته‌ها: همه‌ي بيماران مطالعه را به پايان رساندند. ميانگين سطح كلسيم در گروه كربنات منيزيم در هفته‌ي 6 مطالعه 8.51 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر بود كه كاهش معني‌داري نسبت به گروه شاهد (9.1 ميلي‌گرم در دسي‌ليتر) داشت. كاهش سطوح فسفر در گروه آزمايش از انتهاي هفته‌ي چهارم تا پايان طرح به صورت معني‌دار وجود داشت (0.05 P). به طرز جالب توجهي سطوح Alb در پايان مطالعه در گروه آزمايش بالاتر از گروه شاهد بود (0.05 P). در مورد اختلاف فشارخون و پروفايل ليپيد و سطوح CRP در دو گروه تفاوت معني‌داري مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: كربنات منيزيم به مدت 6 هفته با دوز 250 ميلي‌گرم 3 بار در روز و حداكثر 500 ميلي‌گرم سه بار در روز، يك فسفر بايندر مؤثر و بي‌خطر است و با توجه به قيت ارزان و سودمندي و كاهش شديد و معني‌دار اضافه بار تحميل شده‌ي كلسيم مي‌تواند به عنوان يك داروي مؤثر جاذب فسفر در اين جمعيت از بيماران معرفي گردد.