مقايسه‌ي اثر متفورمين و پيوگلي‌تازون در كاهش سطح مقاومت به انسولين در سندرم تخمدان پلي‌كيستيك

مقدمه: سندرم تخمدان پلي كيستيك (Polycystic ovary syndrome يا PCOS) شايع‌ترين اختلال اندوكرين در ميان زنان سنين باروري است و 7 درصد اين زنان را گرفتار مي‌كند. PCOS اختلالي است كه با عدم تخمك‌گذاري،‌ هايپرآندروژنيسم و مقاومت به انسولين مشخص مي‌شود و خطر ابتلا به ديابت نوع دو و سندرم متابوليك را افزايش مي‌دهد. ابتلا به سندرم متابوليك سبب افزايش احتمال مرگ و مير ناشي از بيماري‌هاي قلبي مي‌گردد. هدف اين مطالعه مقايسه‌ي اثر دو دسته داروي حساس كننده به انسولين، متفورمين و پيوگلي‌تازون، از نظر كاهش مقاومت به انسولين و تغييرات بيوشيميايي بود. روش‌ها: اين مطالعه يك كارآزمايي باليني بود كه در بيمارستان بوعلي سيناي شهر قزوين انجام شد و 3 ماه به طول انجاميد. زنان به صورت تصادفي به دو گروه 28 نفره تقسيم شدند. گروه اول تحت درمان با قرص متفورمين (500 ميلي‌گرم، 3 بار در روز) و گروه دوم تحت درمان با قرص (پيوگلي‌تازون، 30 ميلي‌گرم در روز) به مدت 12 هفته قرار گرفتند. سطح سرمي انسولين، قند خون ناشتا (Fasting blood sugar يا FBS) و پروفايل ليپيد شامل تري‌گليسريد (TG)، كلسترول (Chol)، ليپوپروتئين با دانسيته‌ي كم (Low density lipoprotein يا LDL) و ليپوپروتئين با دانسيته‌ي زياد (High density lipoprotein يا HDL) قبل از درمان و در پايان ماه سوم اندازه‌گيري شد. اندكس HOMA (Homeostatic model assessment) و شاخص توده‌ي بدني (Body mass index يا BMI) نيز قبل و بعد از درمان محاسبه گرديد. يافته‌ها: قبل از درمان هر دو گروه از نظر سن، وزن و BMI همسان‌سازي شدند. قبل از درمان اختلاف معني‌داري در FBS، HDL، LDL، TG، Chol و سطح سرمي انسولين بين دو گروه مشاهده نشد. بعد از درمان ميانگين سطح سرمي FBS، TG، Chol، LDL و انسولين در هر دو گروه به طور معني‌داري كاهش و ‌HDL در هر دو گروه به طور معني‌داري افزايش داشت (0.01 P). BMI در گروه متفورمين قبل از درمان 26.1 و بعد از درمان 25.5 (0.05 P) و در گروه دوم قبل از درمان 25.9 و بعد از درمان 25.2 به دست آمد (0.05 ≤ P). نتيجه‌گيري: كاربرد حساس كننده‌هاي انسولين (متفورمين و پيوگلي‌تازون) در هر دو گروه كاهش معني‌داري در مقاومت به انسولين ايجاد كرد. اندكس HOMA در هر دو گروه به طور معني‌دار كاهش يافت. در گروه متفورمين، BMI پس از درمان به طور معني‌داري كاهش يافت؛ در حالي كه، در گروه پيوگلي‌تازون كاهش BMI از نظر آماري معني‌دار نبود و تغييرات FBS، TG، Chol، HDL و LDL نيز پس از درمان در هر دو گروه معني‌دار بود.