شناسايي مورفولوژيك و ژنوتيپيك برخي جدايه‌هاي آسپرژيلوس محيطي در ايران بر اساس توالي ژن بتا توبولين (βtubulin)

مقدمه: آسپرژيلوس‌ها جنس متنوعي از قارچ‌هاي رشته‌اي شامل گروه‌ها و گونه‌هاي متعدد هستند. شناسايي اين قارچ‌ها از جنبه‌هاي مختلف مانند بيماري‌زايي، توكسين‌زايي و صنعتي حايز اهميت است. روش‌هاي معمول آزمايشگاهي براي افتراق گونه‌هاي آسپرژيلوس شامل بررسي خصوصيات ظاهري و ميكرو سكوپي كلني مي‌باشد. روش‌هاي فوق وقت گير بوده و احتياج به پرسنل مجرب دارد. هدف مطالعه‌ي حاضر، استفاده از تعيين توالي ژن بتا توبولين همراه با داده‌هاي مورفولوژيك براي شناسايي گونه‌هاي آسپرژيلوس جدا شده از برخي محيط‌ها در ايران بود.روش‌ها: در اين مطالعه حدود 200 سويه‌ي آسپرژيلوس جدا شده از خاك و هواي محيط‌هاي مختلف، اعم از بيمارستان و اماكن طبيعي و عمومي مورد استفاده قرار گرفتند. تمام ايزوله‌ها روي محيط‌هاي چاپكس آگار و سابورو كشت مجدد شدند و پس از كشت روي لام مورد شناسايي اوليه قرار گرفتند. DNAي ژنومي تمام ايزوله‌ها به روش خرد كردن با گريندر استخراج گرديد و به دنبال آن ژن بتا توبولين (βtubulin) هر يك از نمونه‌ها از طريق واكنش زنجيره‌اي پلي‌مراز (Polymeraze chain reaction يا PCR) تقويت گرديد و از بين آن‌ها 21 ايزوله به عنوان نمايندگان خصوصيات ماكروسكوپي و ميكروسكوپي تعيين توالي گرديدند و داده‌هاي حاصل از طريق مقايسه با اطلاعات بانك ژن مورد بررسي و آناليز قرار گرفت.يافته‌ها: از بين 21 ايزوله‌ي آسپرژيلوس كه تعيين توالي شدند، 7 جدايه به عنوان آسپرژيلوس فلاووس (Aspergillus flavus)، 3 جدايه آسپرژيلوس فوميگاتوس (A. fumigates)، 3 جدايه آسپرژيلوس چواليري (A. chevalieri)، 2 جدايه آسپرژيلوس توبينژنسيس (A. tubingensis)، 2 جدايه آسپرژيلوس نيوئوگلاكوس (A. niveoglacus)، 2 جدايه به عنوان آسپرژيلوس روبر (A. ruber)، يك جدايه آسپرژيلوس نايجر (A. niger) و يك جدايه نيز به عنوان آسپرژيلوس ورسيكالر (A. versicolor) شناسايي شدند. يافته‌هاي مورفولو‍‍ژي با نتايج ژنوتيپي تأييد گرديد.نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين مطالعه نشان داد كه تعيين توالي ژن بتا توبولين براي شناسايي جدايه‌هاي محيطي آسپرژيلوس در سطح گونه بسيار با ارزش است و اين روش، اعتبار بيشتري در مقايسه با بررسي ريخت شناسي جدايه‌ها دارد. استفاده از ديگر اهداف ژنتيكي و روش‌هاي مولكولي مبتني بر DNA براي مطالعه‌ي بيشتر گونه‌هاي آسپرژيلوس توصيه مي‌شود.